|
Odamlar bilan muomala qilish
malakasi xuddi shakar yoki kofega o‘xshash sotib olinishi mumkin bo‘lgan
tovardir. Men dunyodagi barcha narsalardan ko‘ra, ana shu malaka uchun
ko‘proq haqto‘layman
».
Omad, muvaffaqiyat, do‘stlar, sog‘liq – bular hammasi ko‘pchilik insonlar
uchun oddiy insoniy baxt bilan bog‘liq bo‘lgan asosiy tushunchalardir. Xuddi shu
baxtga qanday erishish usullarini Deyl Karnegi o‘z kitoblarida batafsil holda,
tarixiy dalillarga tayangan tarzda tushuntiradi va ularni ustalik bilan ko‘rsatib
beradi. Insoniy munosabatlar xuddi fan, san’at yoki texnika kabi umuminsoniy
madaniyatning bir bo‘lagidir va shuning uchun, ham bu sohadagi kitoblarni
yaratish ham muhim ish bo‘lib hisoblanishi kerak. Bunday kitoblar insonlarga
ularning kundalik muammolarini ijobiy hal qilish uchun suv bilan havodek zarur
desak, xato qilmagan bo‘lar edik. Ular hayotda muvaffaqiyatga erishishga va boy-
badavlat yashashga ko‘maklashish uchun ham zarurdir. Ular insonlarni ijodiy
355
hamda ijobiy fikrlashga majbur qiladi, o‘zlari uchun kerakli va eng to‘g‘ri yo‘lni
tanlab olishlari uchun xizmatqiladi.
Agar, siz insonning tashqi qiyofasi va uningtabiatibir-biri bilan qanday
bog‘liqligini yaxshi bilib olsangiz, harqandaykishining xoh yaxshi, xoh yomon
odat va hislatlarini hech bir tajriba,tekshiruvvaimtihon qilmasdan ham osongina
bilib olishingizmumkin.Bunday odat va hislatlar tug‘ma yoki uning hayoti
davomidaorttirilganham
bo‘lishi
mumkin.
Agarda
har
bir
kishining
qiyofasidanuningyaxshi
hislatlari
ayon
bo‘lib
tursa,
uni
do‘st
va
ulfatqilishingizmumkin.
Ammo,uningqiyofasidanyomonhislatvafe’l-
atvorlarinamoyonbo‘lib
turgan
bo‘lsa,
u
kishi
bilan
suhbatni
va
oshnogarchiliklarnitarkqilib,
yomonliklardan
saqlanishingiz
mumkin
bo‘ladi.Ko‘pchilikfaylasuflar va ruhshunoslarning ilmiy izlanishlaridan hamda
ko‘plab tajribalaridan ma’lum bo‘lganki, har kimsaning tashqi ko‘rinishidagi
alomatlar uning ichki dunyosini va ruhiyatini ma’lum ma’noda aks ettirar ekan.
1. Qoida
.
Birovni tanqid qilishdan saqlaning
, chunki, bunga nisbatan, tanqidga
uchragan inson himoyalanish istagida turli xil usullar bilan o‘zini oqlashga harakat
qiladi va sizga ashaddiy dushman bo‘lib qoladi. Tanqid insonga qattiq botadi va
uning g‘ururiga tegadi, uning obro`sini pastga urish bo‘lib hisoblanadi, uni qattiq
xafa qiladi. Insonlar haqida yomon gaplar va fikrlar bildirmang, ularning faqat
yaxshi tomonlari haqida gapiring, ularning obro`-e’tiborli insonlar ekanliklarini
uqtiring. Buyuk odamning buyukligi uning kichkina odamlar bilan muloqot qilishida
ko‘rinadi. Birovni tanqid qilgandan ko‘ra, u nega shunday sharoitda va holatda
bunday qilganligini tushunishga harakat qilish ma’qulroqbo‘ladi.
2.Qoida
.
Biror bir insonni nimadir qilishga undashning faqat bir usulibor, u ham
bo‘lsa, unda bu ishni qilishga astoydil hoxish-istak uyg‘otishdir
. Har bir inson
o‘zining ahamiyatli ekanini bilishni istaydi. Unga bu imkoniyatni yaratish kerak va
uning bu intilishini iloji boricha qondirish lozim. Insonning ustunlik tomonlarini tan
olgan holda va uni taqdirlash orqali unda biror bir ishni bajarishga qiziqish uyg‘otish
kerak. Agar, biror bir kimsaning qandaydir hislati sizga yoqib qolsa, uni munosib
356
baholang va yaxshilab maqtang. Sizga xujum qilayotgan dushmanlardan qo‘rqmang,
ko‘proq
sizni
judahammaqtayotgando‘stlaringizdanqo‘rqing.Harbirinsonnimasibilandir
sizdan
ustun turadi, shuning uchun, ham ulardan nimanidir o‘rganish mumkin. Insonda
ijobiy hislatlarni ko‘rishga harakat qiling va bu haqda unga chin dildan ayting.
3.Qoida
.
Insonlarga ta’sir o‘tkazishning birdan bir ta’sirchan usuli – ular
hoxlayotgan narsalar haqida so‘zlash va buni ular qanday qila olishlari mumkinligi
to‘g‘risida gapirishdir
. O‘z suhbatdoshingizni nimanidir xohlab qolishga majbur
qiling. O‘zingizni suhbatdoshingiz o‘rniga qo‘ying va uning fikrlari yo‘nalishini
tushunishga harakat qiling. Agar, sizda ajoyib g‘oya paydo bo‘lsa, uning
boshlanishini suhbatdoshingizga bildiring va qolganini o‘ylab topishni uning o‘ziga
qo‘yib bering. Shunda u g‘oya o‘zinikiligidan faxrlanib, siz bilan hamkorlik qila
boshlaydi. Barcha uchrashuvlaringizning hisobini olib boring va ularda nimalarni
to‘g‘ri hamda nimalarni noto‘g‘ri qilganligingizni tahlil qiling. Agar, nimadir
noma’qul bo‘lgan bo‘lsa, xatti-harakatlaringizga tegishli o‘zgartirishlar kiriting.
17-topshiriq. Odamlarga yoqishning usullari haqida.
Odam odam bilan tirik degan gap aslida bobolarimizdan bizga meros, ko‘hna
haqiqatdir. Ammo, har bir odam o‘zi bir olam bo‘lib yaralgan va hech kim, hech
qachon birovga aynan o‘xshamaydi. Biz birovlarga o‘xshamaganimiz uchun ham
bizlarning hoxish va ehtiyojlarimiz, orzu va umidlarimiz, yaxshilik va yomonlik
haqidagi fikrlarimiz turlichadir. Bunday xilma-xillik bizning niyat va
istaklarimizning to‘liq ro`yobga chiqmasligiga sabab bo‘ladi hamda bizda
noto‘kislik hissini paydo qiladi. Natijada, odamlar ichida u yoki bu tarzda
yashashga, bizni yoqtirishlariga va bizga e’tibor bilan qarashlariga ehtiyoj sezamiz.
Agar, bu insoniy ehtiyojlarimiz biror-bir tarzda qoniqmasekan, bizo‘zimizni
odamlar ichida begona his qila boshlaymiz, o‘zimizga turli- tuman tashvishlar
orttirib boraveramiz.
357
Sizni ochiq ko‘ngil bilan kutib olishlarini istasangiz….birinchi qoidaga amal
qiling:
Odamlar hayotiga, ularning turli urf – odatlari, e’tiqodlari va intilishlariga
samimiy qiziqish bilan qarang
. Siz odamlarga yoqishni istasangiz, ikkinchi qoidaga
amal qiling!
Samimiy va do‘stonajilmaying
. Yaxshi suhbatdosh bo‘lishningoddiyligi
doimo yodda tuting,
odamning ismi — har qanday tilda ham eng yoqimli
eshitiladigan so‘zdir va har bir odam uchun o‘z nomi boshqa har qanday so‘zdan
ko‘ra qadrliroqdir.
Agar, yaxshi suhbatdosh bo‘lishni istasangiz, to‘rtinchi qoidaga
amal qiling:
yaxshi tinglovchi bo‘ling. Boshqalarni o‘zlari haqida gapirishlariga
rag‘batlantiring.
Doimo yodingizda tuting:
Siz bilan suhbatlashayotgan odam siz
bilan, sizning ishingiz bilan qiziqmasdan, balki o‘zi bilan, o‘zining xohishlari va
muammolari bilan qiziqadi. Shunday qilib sabrli tinglovchibo‘ling.
Qanday qilib
odamlarni qiziqtirishmumkin? O
damlarning ko‘nglini topishingiz uchun, albatta,
suhbatdoshingizni qiziqtiradigan masalalar doirasidagina suhbat olib boring
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
