|
z
Z
х
Х
z
Z
х
Х
z
Z
у
У
z
Z
х
Х
у
У
х
Х
z
Z
b
−
−
∑
−
−
∑
−
∑
−
−
∑
−
−
∑
−
−
−
∑
−
∑
=
( ) ( )( ) ( )( ) ( )( )
( ) ( ) ( )( )
[
]
2
2
2
2
2
z
Z
х
Х
z
Z
х
Х
у
У
х
Х
z
Z
х
Х
z
Z
у
У
х
Х
b
−
−
∑
−
−
∑
−
∑
−
−
∑
−
−
∑
−
−
−
∑
−
∑
=
Misol, ugit me’yori (X), tuprokdagi nam zaxirasi (Z) va xosil (U) orasidagi bogliklik
kuyida keltirilgan - jadval ma’lumotlari asosida aniklanib, regressiya tenglamasi tuzilsin.
120
,
0
6410
4480
9820
4
,
1009
6410
3
,
1522
4480
2
1
=
−
∗
∗
−
∗
=
b
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
129
053
,
0
6410
4480
9820
3
,
1522
6410
4
,
1009
9820
2
2
=
−
∗
∗
−
∗
=
b
z
b
x
b
у
а
2
1
−
−
=
Ushbu tenglamaga b
1
va b
2
larning kiymatlarini kuyib, regressiyaning nazariy
kiymatlarini xisobash mumkin.
27
,
13
35
,
4
48
,
9
1
,
27
82
053
,
0
79
12
,
0
1
,
27
2
1
=
−
−
=
∗
−
∗
−
=
−
−
=
z
b
x
b
у
а
Tenglamadagi b
1
va b
2
parametrlari regressiya koeffisiyentlari bulib, ularni
Z
b
X
b
а
У
2
1
+
+
=
tenglamaga kuyish bilan yukoridagi bogliklikning regressiya tenglamasi
xosil buladi, ya’ni:
Z
Х
У
053
,
0
12
,
0
27
,
13
+
+
=
Misolimizdagi istalgan kiymatlarni Ushbu tenglamaga kuyish orkali U kiymatini aniklash
mumkin.
га
ц
Z
Х
У
/
8
,
17
12
,
2
4
,
2
27
,
13
40
053
,
0
20
12
,
0
27
,
13
053
,
0
12
,
0
27
,
13
=
+
+
=
∗
+
∗
+
=
+
+
=
yoki
га
ц
Z
Х
У
/
1
,
31
83
,
5
12
27
,
13
100
053
,
0
100
12
,
0
27
,
13
053
,
0
12
,
0
27
,
13
=
+
+
=
∗
+
∗
+
=
+
+
=
Kup omilli korrelyasion bogliklik kuchini baxolashda kup omilli korrelyasiya koeffisiyentlaridan
foydalaniladi va kuyidagi tenglama bilan ifodalanadi:
( )
УZ
УZ
ХZ
ХУ
ХZ
ХУ
УZ
Х
r
r
r
r
r
r
R
2
2
2
1
2
−
−
+
=
;
(
)
ХZ
УZ
ХZ
ХУ
УZ
ХУ
ХZ
У
r
r
r
r
r
r
R
2
2
2
1
2
−
−
+
=
(
)
ХУ
УZ
ХZ
ХУ
УZ
ХZ
ХУ
Z
r
r
r
r
r
r
R
2
2
2
1
2
−
−
+
=
Bu kursatkich bir belgining chizikli boglanish kuchini (kavsdan tashkaridagi indeks),
boshka ikkita belgiga boglikligini (kavsdan tashkaridagi indeks) xamda boshka ikkita belgining
boglikligini (kavsning ichidagi indeks) ifodalaydi.
1.
Xatolar farqining formulasini ko’rsating va tushuntiring.
2.
EKIF nima.
3.
I - kriteriyasini tushuntirib bering.
4.
Belgilar orasidagi korrelyasiya deganda nimani tushunasiz va uning turlari.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
130
Pedagogik texnologiyalardan namunalar
O’quv topshiriqlari
1. «Kaskad» texnikasi
1-topshiriq
Savol yuzasidan fikrlaringizni bildiring va fikrlaringizni asoslang.
2-topshiriq
Savol yuzasidan fikrlaringizni bildiring va fikrlaringizni asoslang.
3-topshiriq
Savol yuzasidan fikrlaringizni bildiring va fikrlaringizni asoslang.
Тупроқшунослик
фанининг ҳамияти
ва хусусияти
Ушбу технология ғоялар тизимини ишлаб чиқишга кўмак беради: Асосий мақсади: аниқ
ва ижодий фикрлаш қобилиятини фаоллаштириш.
Тупроқ –ишлаб
чиқариш воситаси
Тупроқ пайдо
бўлишининг
умумий схемаси
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
131
2.FSMU texnologiyasi
(F) – Fikringizni bayon yeting.
(C) – Fikringiz bayoniga biron sabab ko’rsating.
(M) – Ko’rsatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring.
(U) – Fikringizni umumlashtiring.
Ushbu texnologiya tinglovchilarni o’z fikrini himoya qilishga,
yerkin fikrlash va o’z fikrini boshqalarga o’tkazishga, ochiq holda
bahslashishga, yegallangan bilimlarni tahlil qilishga, qay
darajada yegallaganliklarini baholashga hamda
tinglovchilarni bahslashish madaniyatiga o’rgatadi.
1-slayd
Guruhlar uchun topshiriq
F
- Фикрингизни баён этинг.
S
- Фикрингизни баёнига бирор сабаб кўрсатинг.
M
- Кўрсатилган сабабни тушунтирувчи мисол келтиринг.
U
- Фикрингизни умумлаштиринг.
Тупроқ пайдо бўлишининг умумий схемасини тушунтиринг
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
132
3. Baliq skeleti texnikasi
Ushbu texnologiya katta muammolarning yechimini topishga qaratilgan.
Yuqori qismida muammolar turi yozilsa, pastki qismida yesa misollar bilan
izohlanadi.
O’quv topshiriqlari
1-guruh
2-guruh
3-guruh
Тупроқ органик
қисмининг
ўзига хос
хусусиятлари
Тупроқ органик
қисмининг
ўзига хос
хусусиятлари
Тупроқ
механик
таркиби ҳақида
тушунча
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
133
4.DELFIN TEXNIKASI
Дельфи
техникаси
муаммони
энг
яхши
ечимини
жамоавий топиш
ва
танлаш
имконини
беради
Гуруҳнинг ҳар бир аъзоси муқобил
таклифни муҳимлиги бўйича рангларга
бўлади (1-энг муҳим, n-унчалик муҳим
эмас), ва натижаларни жадвалнинг Р деб
номланган қаторига ёзади.
Ҳар бир муқобил ғоя тежамлилиги,
самарали-лиги ёки оптималлиги бўйича 10
баллик тизим бўйича баҳоланади. (1 энг
юқори, 10 энг паст балл). Натижалар Б
қаторга киритилади
Р ва Б қатор натижалари кўпайтирилади ва
натижа якуний П қаторга ёзилади
Энг кам кўпайтмалар йиғиндиси муқобил
ғояларнинг энг яхшисини билдиради
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
134
Muqobil g’oyalarni baholash varag’i (namuna)
Q
M u q o b i l g’ o ya l a r
1 – chi
2 – chi
3 – chi
n- chi
R
B
K
R
B
K
R
B
K
R
B
K
A
1
2
2
3
4
12
B
2
2
4
3
6
18
V
G
Ko’paytma
yig’indisi
30
32
Bu yerda Q-qashnashuvchi familiyasi;
R-rang bo’yicha baho (1-dan – yeng muhim taklif, oxorgi n-gacha unchalik
muhim bo’lmagan, ikkinchi, uchinchi va hokazo takliflar)
B-g’oyani amalga oshirishniyeng tejamliligi bo’yicha ballardagi bahosi (1-
yeng yuqori balldan, 10-yeng past ballgacha);
K- ko’paytma RxB
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
135
5.PINBORD TEXNIKASI
Pinbord texnikasi
(inglizchadan: pin – mahkamlash, board – doska)
muammoni hal qilishga oid fikrlarni tizimlashtirish
va guruhlashni amalga oshirishga, jamoa tarzda
yagona yoki aksincha qarama-qarshi
pozisiyani shakllantirishga imkon beradi
O’qituvchi taklif yetilgan muammo bo’yicha o’z nuqtai nazarlarini
bayon qilishni so’raydi. To’g’ridan-to’g’ri yoki ommaviy aqliy
hujumning boshlanishini tashkil qiladi (rag’batlantiradi)
Fikrlarni taklif qiladilar, muhokama qiladilar, baholaydilar
va yeng optimal (samarali) fikrni tanlaydilar. Ularni tayanch
xulosaviy fikr (2 ta so’zdan ko’p bo’lmagan) sifatida alohida
qog’ozlarga yozadilar va doskaga mahkamlaydilar
Guruh namoyondalari doskaga chiqadilar va maslahatlashgan holda:
1) yaqqol xato bo’lgan yoki takrorlanayotgan fikrlarni olib tashlaydilar;
2) bahsli bo’lgan fikrlarni oydinlashtiradilar;
3) fikrlarni tizimlashtirish mumkin bo’lgan belgilarini aniqlaydilar;
4) shu belgilar asosida doskadagi barcha fikrlarni (qog’oz va raqlaridagi)
guruhlarga ajratadilar;
5) ularning o’zaro munosabatlarini chiziqlar yoki boshqa belgilar
yordamida ko’rsatadilar: kollektivning yagona yoki qarama-qarshi
pozisiyalari ishlab chiqiladi.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
136
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Do'stlaringiz bilan baham: | 
