Davlat va huquq tarixi fanining predmeti, metodlari va vazifalari

---

Международный
научный
журнал
№
5
(100), 
часть
1
 
«
Научный импульс
»
Январь
, 202
3 
2064 
DAVLAT VA HUQUQ TARIXI FANINING PREDMETI, METODLARI VA VAZIFALARI. 
Halimova Nasiba Hamidovna 
Buxoro viloyati G'ijduvon tumani 52-maktab 
Annontatsiya:
Ushbu maqolada davlat va huquq tarixi fanining predmeti, metodlari 
va vazifalari haqida qisqacha so’z yuritilgan. 
Kalit so’zlar
:
Davlat
, 
huquq, o’quv, kurs, tarix, huquq, davlat. 
 
Davlat va huquq tarixi fani tarixiy-yuridik fan hisoblanadi. U alohida fan sifatida XVIII 
asr oxiri XIX asr boshlarida shakllangan. Ilk davrlarda asosan Butundunyo huquqi tarixi, 
Butundunyo davlati va huquqi tarixi deb yuritilgan. Ushbu o‘quv kursi doirasida dastlab 
Rim huquqining tarixi o‘rganilgan. Uning alohida fan sifatida rivojlanishida G‘arbiy Yevropa
davlatlaridan Germaniya, Fransiya, Angliya va Rossiya olimlarining hissasi katta.
Davlat va huquq tarixi fanini bilish, xorijiy mamlakatlar va O‘zbekiston hududida 
o‘tmishda mavjud bo‘lib, davlatchilik va huquqiy taraqqiyotda chuqur iz qoldirgan davlat 
va huquq institutlarini o‘rganish, shuningdek, o‘zbek davlatchiligi asoslari, rivojlanish 
jarayonlari va yutuqlarining mohiyatini chuqur anglab yetish hozirgi kunda oldimizga
qo‘yilayotgan murakkab vazifalarni hal qilishda qo‘l keladi.
Fanni o‘qitishdan maqsad – O‘zbekiston va jahonning boshqa qator mamlakatlari 
davlat va huquqiy taraqqiyotining o‘ziga xos jihatlari, mohiyati, rivojlanish bosqichlari 
haqidagi bilimlarni uzviy shakllan- tirishdan iborat.
Fanning bosh vazifasi – davlat va huquq rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini, 
o‘zbek milliy davlatchiligining alohida siyosiy va huquqiy tizimlariga xos xususiyatlarini 
ochib berishdan iborat. Umuman olganda, davlat va huquq tarixi fanining vazifalari davlat 
va huquqning kelib chiqishi va rivojlanishi bilan bog‘liq eng muhim ma’lumotlarni tahlil 
etish, tarixiy jarayonning asosiy qonuniyatlarini huqur anglab yetish, tarixiy tajribalarni 
ijodiy yondashuv asosida idrok etishga qaratilgan.
Davlat va huquq tarixi fani tarix fanidan farq qilgan holda jamiyatni to‘la va 
butunligicha o‘rganmaydi, balki davlat va yuridik muassasalar murakkab tizimining tarixiy 
ri jlanish jarayonini hamda huquq, uning alohida sohalari va institutlarining kelib chiqishi, 
rivojlanish jarayonini hamda mazmunini o‘rganadi. 
Davlat va huquq tarixi fanining predmeti – muayyan tarixiy sharoitda davlat va 
huquqiy institutlarning vujudga kelishi va rivojlanishi jarayoni hamda uning tarixiy-nazariy 
qonuniyatlaridan iborat. O‘zbekiston hududida mavjud bo‘lgan davlat tuzilmalari va 
huquq tizimlarini o‘rganish, ota-bobolarimizning ilg‘or va dono fikrlari, tajribalari hozirgi 
davr davlatchiligi haqidagi qarashlarni boyitishga xizmat qiladi. O‘zbekiston davlati 
hozirgi hududiy va davlat ko‘rinishi olguncha bir necha ming yillik taraqqiyot davrini bosib 
o‘tdi. Shu davr oralig‘ida markazi O‘zbekiston hududida joylashgan, chegaralari Yevropa,
Hindiston, Xitoyga borib taqaladigan buyuk imperiyalar (Parfiya,

---

Международный
научный
журнал
№
5
(100),