Davlat tomonidan belgilangan soliqlar, yig`imlar va boshqa majburiy to`lovlari

Soliqlarni rejalashtirishning bazaviy elementlari
Soliqlarni rejalashtirishning bazaviy elementlarini qo‘llash korxonaga soliq yukini kamaytirishga yordam beradi, shu tariqa soliq xarajatlari tejalib, korxonaning ixtiyorida qoladigan moliyaviy resurslar hajmini oshiradi.
Ushbu maqsadlarda korxonadan, birinchi navbatda, quyidagilar talab etiladi:
• soliq majburiyatlarini optimallashtirish strategiyasini hamda ularni amalga oshirish rejasini ishlab chiqish;
• soliqni rejalashtirishning turli sxemalarini ishlab chiqish. Bunda, ular korxonaning biznes-rejasiga kiritiladi hamda bir vaqtning o‘zida soliq yukini qonuniy tarzda kamaytirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi;
• hisob siyosatini tanlash. Buxgalteriya hisobini tanlash boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun, shu jumladan soliqni rejalashtirish uchun zarur bo‘lgan axborotni istalgan vaqtda olish imkonini beradi;
• soliq va boshqa majburiyatlarni o‘z vaqtida bajarish. Tuzilgan shartnomalar bo‘yicha debitorlik qarzini uch oydan ortiq muddatga cho‘zmaslik;
• to‘langan soliq to‘lovlari dinamikasini korxonaning sof foydasi oshishi sur'atlari bilan solishtirish.
Soliqlarni kamaytirish va soliqlarni optimallashtirish - bu soliq to‘lovchining muayyan maqsadga qaratilgan harakatlari bo‘lib, korxonaga byudjetga to‘lanadigan majburiy to‘lovlarni amaldagi qonunchilik doirasida kamaytirish imkonini beradi. Biroq soliq majburiyatlarini optimallashtirish hamda soliqni rejalashtirishning turli sxemalarini ishlab chiqishdan oldin quyidagilar amalga oshirilishi zarur:
• ishonchli soliq hisobini tashkil qilish;
• soliqlar hisoblanishining to‘g‘riligini nazorat qilish;
• amaldagi qonunchilik doirasida soliqlar va majburiy to‘lovlarni minimallashtirish.
Dastlabki ikkita band bo‘yicha ishlarni korxona o‘z kuchi bilan amalga oshirishi mumkin, ammo soliqlar va majburiy to‘lovlarni minimallashtirish, odatda, chetdan malakali mutaxassislarni jalb qilishni talab etadi.
Soliqlarni rejalashtirishni qo‘llash sohasi
Bunda quyidagilarni ajratish mumkin:
• shaxsiy soliqlarni rejalashtirish;
• firma soliqlarini rejalashtirish;
• firmalararo soliqlarni rejalashtirish (konsolidatsiyalangan soliq to‘lovchi (kompaniya, konsern, xolding va h.k.) doirasida;
• xalqaro soliqlarni rejalashtirish.
Shaxsiy soliq yukini rejalashtirish, asosan, jismoniy shaxslar uchun daromad, dividendlar, mol-mulk, yer soliqlari va ular bo‘yicha soliq imtiyozlarida namoyon bo‘ladi.
Firma soliqlarini rejalashtirish umumbelgilangan soliqlar, ishlovchilar soni va soliq imtiyozlariga bog‘liq holdagi soddalashtirishgan soliq solish tizimini qamrab oladi.
Firmalararo soliq yukini rejalashtirish daromadni tarkibiy bo‘linmalar yoki kontragent-korxonalar o‘rtasida taqsimlash afzalliklariga asoslanadi, ular bir-biriga turli chegirmalar va transfert narxlar ko‘rinishida eng katta foydani beradi.
Xalqaro soliklarni rejalashtirish mahalliy soliq qonunchiligida qo‘llab bo‘lmaydigan turli soliqlarni boshqarish mexanizmlari va vositalaridan xalqaro shartnomalar va kelishuvlar doirasida foydalanish imkonini beradi.