Davlat shakllari

Davlat boshqaruv shaklini tavsiflashda quyidagi holatlarga e’tibor berish zarur:

• 
  davlat hokimiyati oliy organlarining tuzilish, ya’ni ularning tarkibi, vakolati doirasi, o‘zaro munosabatlarining tamoyillariga;
  
• 
  davlat hokimiyatining oliy organlarining boshqa davlat organlari va aholi bilan o‘zaro munosabati harakteriga;
  
• 
  davlat organlarining tashkil topish tartibiga;
  
• 
  davlat organlarini shakllantirishda aholining qatnashish darajasiga e’tibor berish kerak.
  

Boshqaruv shakliga ko‘ra davlatlar monarxiya va respublikaga bo‘linadi. Bu bo‘linish qadimdan beri mavjuddir. Arastu o‘z vaqtida boshqaruv shakllarini oliy hokimiyat tanxo amalga oshiriladigan monarxiya tor doiradagi cheklangan shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan aristokratiyaga, butun xalq hokimiyatini boshqaradigan dekmokratiyaga bo‘lganligi ushbu fikrimizni tasdiklaydi.

Respublika Davlat Boshqaruv Shakli

Davlatning resublika shakli – davlat hokimiyati aholi muayyan muddatga saylab qo‘yadigan organlar tomonidan amalga oshiriladigan boshqaruv shaklidir. “Respublika” so‘zi lotincha “xalq ishi” degan ma’noni anglatadi. Respublika ham monarxiya singari muayyan tarixiy xususiyatga egadir. Boshqaruv Respublika shaklining bir qancha turlari mavjudligi tarixan ma’lum. Ular quldorlik sharoitlaridayoq namoyon bo‘la boshlagan.

Eramizdan avvalgi V-IV asrlardayoq Afinada demokratik Respublika mavjud bo‘lgan.