Davlat inspeksiyasi

Quyidagi hollarda javob qabul qilinmaydi:
boshqa javoblar bo‘lsa: 
96000 : 5=19200 va 19200 . 6 = 115200 marta 
tepki aylanadi. 
[G‘ildirak gardi shi aylanasi (g‘ildirak aylanasining uzunligi) 
hisobga olinmagan.];
javob berilmagan bo‘lsa.
1000 . ____ = 1200
6
5
10 . ____ = 12
6
5

---

106
 1-SAVOL
Quyidagi 1­ va 2­rasmlarda ayni bir minoraning ikkita chizmasini ko‘ ri­
shimiz mumkin.
1­rasmda minora tomining uch yog‘i ko‘rinib turibdi.
2­rasmda esa uning to‘rtta yog‘i ko‘rinib turibdi.
Quyidagi rasmda minora tomining yuqoridan ko‘rinishi aks ettirilgan. 
Bundan tashqari, rasmda beshta kuzatuv nuqtasi mavjud. Har bir kuzatuv 
nuqtasi alohida belgi ( ) bilan ko‘rsatilgan va ular P1 dan P5 gacha belgilab 
chiqilgan. Mazkur kuzatuv nuqtalarining har biridan minorani kuzata­
yotgan kishi minoraning bir necha yog‘ini ko‘ra oladi. 
Berilgan jadvalda mazkur kuza tuv nuqtalarining har biridan ko‘rinishi 
mumkin bo‘lgan yoqlar sonini belgilab chiqing.
MINORANING KO‘RINISHI
1-rasm
2-rasm

---

107
1-savolning baholash mezoni
Quyidagi holda javob to‘liq qabul qilinadi:
To‘g‘ri javob:
P1–P5 kuzatuv nuqtalar uchun quyidagi javoblar mos 
ravishda berilgan: 4, 3, 1, 2, 2.
Quyidagi hollarda javob qabul qilinmaydi:
boshqa javoblar bo‘lsa;
javob berilmagan bo‘lsa.
Izoh: 
Mazkur noan’anaviy savol uchun javob topishda taklif etilgan vaziyat 
modelini yaratish kerak. Ayni holda turli xil kuzatuv nuqtalaridan 
minora tomining ko‘rinadigan yoqlarini aniqlash kerak. Buning uchun 
minoraning yuqoridan tasvirlangan rasmiga murojaat qilinadi. Kuzatuv 
nuqtalarida sakkizburchakka urinma o‘tkaziladi. Chizmada beshta har 
xil kuzatuv nuqtasidan kuzatuvchi ko‘rishi mumkin bo‘lgan burchaklar 
tasvirlangan. Bu holatda kuzatuvchi kuzatuv nuqtasidan minora 
tomi yog‘idan nechtasini ko‘ra olishi sanab chiqiladi. Masalan, agar
kuza tuvchi Р3 nuqtadan minoraga qaraganda u minoraning faqat 1 ta 
yog‘ini ko‘radi, Р1 nuqtada 4 yoqni, Р2 nuqtada 3 yoqni, Р4 va Р5 nuqta­
larda esa 2 yoqni ko‘radi.
Ushbu savol o‘quvchilarning matematika fanining «fazo va shakl»ga 
oid bilimlarini mustahkamlashga yordam beradi, mazkur savolning aqliy 
faoliyat turi «ifodalashga» tegishlidir. Ushbu savol ko‘pchilik o‘quvchilar 
uchun qiyinchilik tug‘dirgan. Faqat 32 % OECD davlatlari o‘quvchilari
topshiriqni to‘g‘ri bajara olgan.

---

108
Rasmda yurayotgan odamning izlari ko‘rsatilgan. 
Qadam uzunligi deb birinchi iz tovon oxiridan ikkinchi iz tovon oxirigacha 
bo‘lgan masofaga aytiladi. Erkak kishi yurayotganda uning qadami va 
qadamlar soni orasidagi bog‘lanish quyidagi formula bilan ifodalanadi:
Bu yerda 
n
– bir minutdagi qadamlar soni, 
P
– qadam uzunligi (m). 
 1-SAVOL 
Hikmat 1 minutda 70 qadam bossa, formula yordamida uning qadami 
uzunligini toping. Yechilishini ko‘rsatib bering.