Davlat budjetl g`azna ijrosining mohiyati va ahamiyati

G`aznachilikda davlat budjeti mablag`larini boshqarish shundan iboratki, g`aznachilikyagona g’azna hisobraqamidan va g`aznachilikning boshqa bank hisobraqamlaridagi davlat budjeti mabiagiarini, davlat budjetining xarajatlarini belgilangan muddat-larda amalga oshirish uchun yo`naitirish, shuningdek, davlat budjetining vaqtincha bo`sh turgan mablag`larini bank depozitlari va boshqa aktivlarga vaqtincha joylashtirish hamda ular hisobidan respublika budjetiga, Qoraqalpog`iston Respublikasi budjetiga, mahalliy budjetlarga, shuningdek, davlat maqsadli jamg`armalariga budjet ssudalari berish yoii bilan boshqarib boradi. g`aznachilik tomonidan dotatsiyalar va ssudalarni o`tkazish yagona g’azna hisobraqamidan yoki g`aznachilikning boshqa bank hisobraqam-laridan davlat budjetida mablag`lar ajratish nazarda tutilgan yuridik va jismoniy shaxslarning bank hisobraqamlariga o`tkaziladi.
Iqtisodiy tahlilning asosiy axborot manba'lari Iqtisodiy tahlilning asosiy axborot manba'lari quyidagilar:
1.Biznyes - ryeja ma'lumotlari.
2.Buxgaltyeriya hisobi va hisoboti.
3.Statistik hisob va hisobot.
4.Opyerativ (tyezkor) hisob va hisobot.
5.Hisobdan tashqari ma'lumotlar.
Ushbu sanab o`tilgan ma'lumotlar ichida eng asosiysi buxgaltyeriya hisobi va hisobot hisoblanadi, chunki taxminan 70 foiz ma'lumotlarni iqtisodiy tahlil buxgaltyeriya hisobidan oladi. Tahlil qilish jarayonida yillik hisobotga yozilgan izohnoma ham har tomonlama ko`rib chiqiladi. Tahlil qilish jarayonida hisobdan tashqari ma'lumotlardan ham foydalanish katta
samara byeradi. Bularga: tyekshirish va taftish aktlari, moliya va soliq idoralari, bankning bajargan tahlil natijalari, laboratoriya va tabobat nazorati matyeriallari, korxona myehnat jamoasining umumiy majlis matyeriallari kiradi.
Iqtisodiy tahlilda qo`llaniladigan ma'lumotlar manbalarining to`g`riligini tyekshirish usullari
Iqtisodiy tahlil qilishning samarasi avvalambor, hisobot ma'lumotlarining sifatiga bog`liq. Shuning uchun hisob va hisobot matyeriallarini tyekshirish kyerak. Amalda ma'lumotlarni tyekshirishning bir nyecha usullari mavjud:
1.Hisobotlarni tuzish qoidalariga amal qilish. Ushbu tyekshirish o`z ichiga quyidagilarni oladi: hisobot shakllarining to`g`ri to`ldirilishi va ularning O`zbyekiston Ryespublikasi Moliya vazirligi, O`zbyekiston Davlat Statistika qo`mitasi tomonidan tasdiqlangan shakllarga mos kyelishi, ayrim miqdoriy ko`rsatkichlarni aniqlashda arifmyetika amallarini to`g`ri qo`llanilganligi kabilar. Hisobot shakllari va hujjatlarda hyech qanday tuzatish yoki raqamlarni o`chirib qayta yozish aslo mumkin emas. Hisobot shakllari diryektor va bosh buxgaltyer tomonidan imzolangan bo`lishi kyerak.
2.Turli hisobot shakllarida byeriladigan iqtisodiy ko`rsatkichlar so`mmasining bir - biriga mos kyelishi. Ushbu tyekshirishning mohiyati quyidagidan iborat: Bir qancha iqtisodiy ko`rsatkichlar turli hisobot shakllarida byeriladi va binobarin, hisobot tuzishda ana shu iqtisodiy ko`rsatkichlar summasi bir-biriga to`g`ri kyelishi shart. Masalan, ustav kapitalining miqdori 1-shakl (balans) va 5-shakl (xususiy kapital to`g`risidagi hisobot) yoki asosiy fondlarning summasi 1-shakl (balans) va 3-shakl (Asosiy vositalarning harakati to`g`risida hisobot) byeriladi va h.k.