Давлат (қардош тиллар) тили

Тилни чет тили ѐки иккинчи тил сифатида ўқитишда
асосий эътибор 
тилнинг нутққа боғлиқ томонларига қаратилгани учун муаммоли масалалар
анчагина бўлиб, бу билан методистлар ҳам, психолог олимлар ҳам 
шуғулланиб келадилар.
12
Психологларнинг таъкидлашича, ўқувчиларда 
иккиламчи тил малакасининг ҳосил бўлиш йўли бирламчи – она тили 
малакаси ва кўникмаси орқали юз беради. Иккинчи бир тилда сўзлаш 
малакасининг ҳосил бўлиши, аввало, ушбу тилда фикр ифодалашга ѐрдам 
берувчи тил воситаларини қўллаш кўникмаларини шакллантириш ва нутқий 
мулоқот жараѐнида улардан эркин ва мужассам ҳолда фойдаланиш 

---

128 
қобилиятига боғлиқ бўлиб, бундай қобилият эса инсонда она тили малакалари 
асосига қурилган нутқий кўникмалар асосида шаклланади.
13

Иккиламчи нутқий малаканинг таркибий қисмлари 

 билим

 
 

 кўникма
а) тил воситаларини билиш
б) воситаларни шаклланти-
риш ва фикрни ифодалаш 
г) нутқий фаолият 
бирламчи малака (кўникма 
ҳосил бўлиш жараѐни, 
фаолиятни 
такомиллаштириш) 
нутқий фаолиятни амалга 
ошириш 
 
комплекс фаолият 
 
иккиламчи ижодий малаканинг ҳосил бўлиши
 
Кўринадики, иккинчи тилда нутқий фаолият малакасини ҳосил қилишда, 
аввало, она тилидаги бирламчи малакалар асос бўлиб хизмат қилади. Бироқ 
бунда коммуникатив жиҳатдан зарур деб ҳисобланган грамматик 
билимларнигина бериш тақозо этилади ва грамматик билимлар шунга кўра 
минимумлаштирилиши керак бўлади. 
Тилни чет тили ѐки иккинчи тил сифатида ўқитилишда яна 2 муҳим 
жиҳатга эътибор қаратиш лозим: тилни 
тил муҳити бўлмаган жойда