Dav kad indd

Mustaqil o‘rganish uchun savollar:
1. Davlat kadastrlarining yagona tizimi (Dkyt) nima?
2. Dkyt qaysi huquqiy-me’yoriy hujjatlarga asosan yaratil-
moqda va yuritilmoqda ?

---

107
3. Dkyt obyektlariga nimalar kiradi?
4. Dkytga qaysi kadastlar kiradi?
5. Dkyt ma’lumotlari qaysi maqsadlar uchun foydalanila-
di?
6. Dkyt qanday tamoyillar asosida yuritiladi?
7. Davlat kadastrlarini yuritishga nimalar kiradi?
8. Davlat kadastlarini yuritish qanday turlarga bo‘linadi?
4.2. Davlat kadastrlari yagona tizimi xizmatining tuzilishi va 
funksiyalari
yuqorida e’tirof etilganidek, davlat kadastrlarining yagona ti-
zimi (Dkyt) O‘zbekiston Respublikasi va ayrim hududlari tabi-
iy-iqtisodiy salohiyatining yagona umumiy davlat hisob-kitobi 
yuritilishini, baholanishini hamda ushbu axborotlarni bir tizim-
ga keltirish, zaruriy holda yangilab turish hamda iste’molchilarga 
yetkazib berishni o‘z ichiga oluvchi tizimdir.
O‘zbekiston Respublikasi «yergeodezkadastr» davlat qo‘mitasi 
davlat kadastlari yagona tizimini yaratish va yuritish sohasidagi 
maxsus vakolatli organ hisoblanadi. Qo‘mita tarkibidagi «geode-
ziya, kartografiya va davlat kadastrlari» milliy markazi to‘g‘ridan 
to‘g‘ri Dkytni yaratish va yuritish bo‘yicha ishlarga rahbarlik qi-
ladi. xususan:
– vazirlar, davlat qo‘mitalari, idoralar va mahalliy davlat 
hokimiyati organlarining davlat kadastrlarini yuritish sohasida-
gi faoliyatini muvofiqlashtiradi;
– vazirlar, davlat qo‘mitalari va idoralarni tegishli davlat ka-
dastrlarini yuritish uchun zarur bo‘ladigan plan-kartografik ma-
teriallar bilan ta’minlaydi;
– davlat kadastrlarini yuritishga doir me’yoriy hujjatlarni 
belgilangan tartibda tasdiqlaydi;
– mutaxassislar tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini 
oshirish ishlarini tashkil etadi;
– qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vazifalarni amalga oshi-
radi.
Dkytni yaratish va yuritishni tashkil etish bo‘yicha mahal-
liy davlat hokimiyati organlarining vakolatlariga, xususan quyi-
dagilar kiradi:

---

108
– kadastr obyektlariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan 
o‘tkazishni tashkil etadilar;
– davlat yer kadastrini, bino-inshootlar davlat kadastrini 
yuritish ishlarini qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mahal-
liy budjet hisobidan moliyalashtiradilar;
– tegishli hududlar kadastrlari yuritilishini tashkil etadilar;
– qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga 
oshi radilar.
Davlat kadastrlari yagona tizimiga kiruvchi asosiy kadastrlar 
quyidagi vakolatli davlat organlari tomonidan yuritiladi:
– davlat yer kadastri – «yergeodezkadastr» davlat qo‘mitasi 
hamda uning joylardagi vakolatli organlari;
– bino-inshootlar davlat kadastri – «yergeodezkadastr» davlat 
qo‘mitasi hamda uning joylardagi vakolatli organlari, davlat suv ka-
dastri «gidrometeorologiya» davlat qo‘mitasi, Qishloq suv xo‘jaligi 
vazirligi, geologiya va mineral resurslar davlat qo‘mitasi;
– qazilma konlar davlat kadastri – geologiya va mineral 
resurslar davlat qo‘mitasi;
– davlat o‘rmon kadastri – Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi;
– o‘simlik dunyosi davlat kadastri – tabiatni muhofaza qi lish 
davlat qo‘mitasi;
– hayvonot dunyosi davlat kadastri – tabiatni muhofaza qi-
lish davlat qo‘mitasi;
– alohida qo‘riqlanadigan hududlar davlat kadastri – tabiat-
ni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi;
– shaharsozlik davlat kadastri – arxitektura va qurilish dav-
lat qo‘mitasi;
– gidrotexnik inshootlar davlat kadastri – «Davlat suv xo‘jalik 
nazorat» inspeksiyasi;
– Qishloq va suv xo‘jaliga vazirligi, «O‘zbekenergo» Dak;
– tarixiy-madaniy obidalar davlat kadastri – madaniyat va 
sport ishlari vazirligi;
– avtomobil yo‘llari davlat kadastri – «O‘zavtoyo‘l» Dak;
– temiryo‘llar davlat kadastri – «O‘zbekiston temiryo‘llari» 
Dak;
– energetika obyektlari davlat kadastri – «O‘zbekenergo» 
Dak;

---

109
– geodeziya va kartografiya davlat kadastri – «yergeodezka-
dastr» davlat qo‘mitasi va hokazo.
yuqorida sanab o‘tilgan har bir obyekt kadastri tegishli vazir-
liklar, davlat qo‘mitalari va idoralarining maxsus vakolatli organ-
lari tomonidan amalga oshiriladi.
Davlat kadastrlarini yuritish tartibi O‘zbekiston Respublika-
si vazirlar mahkamasi tomonidan amalga oshiriladi. ularning 
yuritilishini moliyalashtirish davlat budjeti tomonidan amalga os-
hiriladi.
kadastr obyektlariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan 
o‘tkazish yuridik va jismoniy shaxslarning kadastr obyektlariga 
bo‘lgan huquqlari davlat tomonidan e’tirof etilishi va tasdiqlani-
shi yuridik hujjati bo‘ladi. Ro‘yxatdan o‘tkazish maxsus hujjat-
lar bilan tasdiqlangan axborotlarni davlat kadastrlariga kiritish 
yo‘li bilan amalga oshiriladi. bunday ro‘yxatdan o‘tkazish kadas-
tr obyektlarining barcha mulkdorlari va kadastr obyektlariga doir 
boshqa huquqlarning egalari uchun majburiydir.
kadastr obyektlarini hisobga olish vazirliklar, davlat 
qo‘mitalari, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlarining 
tegishli bo‘linmalari tomonidan kadastr obyektlarining chegara-
lari doirasida, shuningdek, aholi punktlari, tumanlar, mintaqlar 
va iqtisodiy chegaralar hamda O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha 
ular ning holati va ulardan foydalanishiga ko‘ra olib boriladi. 
ular ni sifat jihatdan baholash tabiiy va jismoniy tavsiflari asosida 
bajariladi, qiymat jihatdan baholash esa ularning o‘ziga xos xu-
susiyatlarini hisobga olgan holda qonun hujjatlarida belgilangan 
tartibda amalga oshiriladi.