Датчиклар


Техник характеристикалари



Download 38,99 Mb.
bet39/82
Sana16.04.2022
Hajmi38,99 Mb.
#557890
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   82
Bog'liq
Датчиклар китоб охирги

Техник характеристикалари:

  • Занжирни таъминот кучланиши 5 В ёки 15 В ( 2000 серияли), 12 В ёки 24 В (2, 8 серияли);

  • Қизитувчи элемент кучланиши 5 В;

  • Сезувчи элементни сарф қилувчи қуввати <15 мВт;

  • Қизитувчи элементни сарф қилувчи қуввати 210 - 830 мВт (2000 серияли), 660 - 1000 мВт (2,8 серияли);

  • Қизитувчи элемент орқали ўтувчи ток 42 - 203 мА (2000 серияли), 132 - 200 мА ( 2, 8 серияли)

  • Ишчи харорат диапазони: -100С — 400С


Газ

Атроф муҳитдаги газ миқдори (ppm)

Датчик тури
(2,8 серияли)

Датчик тури
(2000 серияли)

Иссиқ газлар

Пропан

500-10000 ppm

TGS813

TGS2610

Табиий газ (метан)

500-10000 ppm

TGS842

TGS2611

Табиий газларнинг иссиқ қоришмаси

500-10000 ppm

TGS813

TGS2610

Водород

50-1000 ppm

TGS821

TGS2620

Захарли газлар

СО –бўғувчи газ

50-1000 ppm

TGS203

TGS2442

NH4- аммиак

30 -300 ppm

TGS826


H2 S - сероводород

5-100 ppm

TGS825




Органик эритмалар

Алкоголь

50 - 5000 ppm

TGS822

TGS2620

Бошқа органик учувчи буғлар




TGS822

TGS2620

Фреонлар

R-22, R-113

100 - 3000 ppm

TGS830




R-21-R-22

100 - 3000 ppm

TGS831




R-134a,R-22

100 - 3000 ppm

TGS832




Хона ичидаги ҳавони ифлослантирувчилар

CO2 – углерод икки оксиди




TGS4160




Ҳавони ифлослантирувчилар

<10 ppm

TGS800

TGS2100







TGS2600

TGS2602

Озиқ-овқатдаги буғланиш

Учувчи озиқ-овқат буғланиши(алкоголь)




TGS880

TGS2181

Сув буғи




TGS883T

TGS2180

Учувчи буғ







TGS2281

Кислород

12 с да ушланиб қолиши - 0-100%, сезиши- 90%, ишлаш вақти 5 йил.

KE-25




60 с да ушланиб қолиши - 0-100%, сезиши- 90%, ишлаш вақти 10 йил.

KE-50




Ҳажмий кимёвий газоанализаторлар.
Механик газоанализаторлар концентрацияни ўлчаш газни ҳолатини механик хусусиятлари ўзгаришига ёки газ аралашмасини хоссасини ўзгаришига асосланади. Механик хоссаларини ўзгаришига газ аралашмасини ҳажмини ўзгариши, босимини ўзгариши, епшикоклигинги ўзгариши, зичлигини ўзгариши, аралашмада овоз тезлигини ўзгариши киради.
Ҳажмий кимёвий газоанализатор ҳам механикдир. Аниқланилаётган газ концентрацияси аралашма ҳажмини ютилиш, оксидланиш ёки ёниш оқибатида газ ҳажмини камайишини аниклашга қаратилган. Концентрацияси аниқланаётган газ аралашмадан кимёвий реакция оқибатида чиқарилиб юборилиши туфайли аралашма ҳажми камайганлиги учун усулни ҳажмий кимёвий газоанализатор деб аталади. Бу газоанализаторлар ёрдамида диоксид углерод, олтингугурт водврод, олтингугурт диоксид. Кислород, оксид углерод, водород ва азотни концентрациясини аниқлаш мумкин.
СО2 , SO2 ларни концентрациясини аниқлаш учун ишкорлардан фойдаланилади. Кимёвий реакцияларни бориши қуйидагича бўлади


СО2 + 2КОН = К2 СО3 + Н2 О (1.10.1)


2 + 2КОН = К2 3 + Н2 О (1.10.2.)
Реакциядан кўриниб турибдики, ҳосил бўлаётган сув ҳажмига қараб назорат қилинаётган газ тўғгрисида фикр билдириш мумкин. Бу усулни аниқлиги ҳажм ўзгаришини ўлчаш аниқлигига боғлиқ бўлиб қолади. Қанчалик ҳажм ўзгариши аниқроқ ўлчашга эришилса, усулни аниқлиги ортиб боради. Шунинг учун бошланғич ва қолдиқ газ ҳароратси ва босими бир хил бўлишига эришиш керак. Бундай газоанализаторларни кўпчилиги лаборатория шароитлари учун мулжалланган бўлиб, уларда ўлчаш учун газни ажратиб олиш, чиқариш қўл ёрдамида амалга оширилиб, узликсиз газ таркибини назорат қилишни ташкил эта олмайди.
ГХП-2 икки компонент газни концентрацисини, СО2 ва О2 газоанализаторини схемаси қуйида 1.82-расмдаги кўринишда ифодалаш мумкин.

1.82. Расм. ГХП-2 газоанализатор схемаси. 1-ўлчов мослсмаси, 2-икки қисмли трубка, 3,4- ютувчи идиш, 5- трубка, 6- резина дамлагич, 7- босим идиши, 8,9- кран, 10- фильтр

Аралашмадаги газлар таркибини аниқлаш учун, 9 киран орқали 6 резина дамлагич ёрдамида 4,3 идишларга юборилада. 3 идишда СО2 ни ютувчи, 4 идишда О2 ютувчи ишкор мавжуд. Қандай аралашмани концентрациясини аниқлаш 8 кран ёрдамида амалга оширилади. 1- ўлчаш мосламаси термостатик бўлиб, унда ажралган газни хавога узатиш ташкил этилган. 7 босим идиши ёрдамида газ ва атмосфера босими ўртасида муовзаанат ҳосил қилинади. Ўлчаш мосламасидаги градуировка орқали аниқланаётган газ концентрацияси бахоланади. Ўлчаш мосламаси градуировкаси 0,1 мл дан иборат. Усул аниқлиги ± 0,2 % ни ташкил этади.


Магнит мойдон ўлчовчи датчик.
Магнит майдон ўлчовчи датчик анизатропик магнит қаршилик бўлиб, у таркибида темир бўлган қаро металдан тайёрланади. Бу материал магнит майдонга киритилгандан сўнг унинг қаршилиги ўзгаради. Магнит қаршилик функсияси ф=cосθ га тенг бу эрда θ магнитлашган майдон М ва юпқа қаршиликда оқиб ўтаёпган ток оқими орасидаги бурчак. Қачонки магнит майдон 1,0048 А/м дан катта бўлса, магнитланиш ўзгарувчан ҳисобланади. Бу усул сингдириш дейилади.(1.83-расм)


1.83. Расм.Сингдириш усули.

Магнит қаршиликли датчик амалий майдонга киргизилганда ёки йўналтирилганда сезади.


Бу датчик Уестон кўпригидан ташкил топгандир. Ундаги магнит қаршиликлар 4 та қаршиликдан ташкил топган бўлиб, кўприк магнит майдонга киргизилганда ток кучи оқими ва схемаси қуйидаги расмда келтирилган.


1.84. Расм. Кўприк магнит майдонга киргизилганда ток кучи оқими ва схемаси


HМC1501 ва HМC1512 датчиклар сингдириш усули асосида яратилган. Биринчи моделдаги датчик бир кўприкли. Иккинчи моделдаги датчик жуфт кўприкли хисобланади. HМC1512 модел А ва Б кўприклари бир-бирига нисбатан 45о бурчак остида жойлашган. HCМ1501 датчик учун кучланиш ўзгариши қуйидаги формула орқали ҳисобланади:


ΔВ=-Вс sin(2θ) (1.10.3)
HМC1512 датчик А кўприк учун
ΔВ=Всsin(2θ) (1.10.4)
HМC1512 датчик Б кўприк учун
ΔВ=-ВсСcоs(2θ) (1.10.5)
Бу эрда Вс – датчик учун берилган кучланиш, С- датчик учун белгиланган доимий.
Hоneywеll датчиклари учун С доимий 12 мВ/В.
HМC1512 ва HМC1501 датчиклар кўприги





1.85. Расм. HМC1512 ва HМC1501 датчиклар кўприги

HМC1512 -датчик учун 2та сигнал чиқиш жойига эга.


Бу датчикларни қўллашда 3 хил жойлаштириш мумкин. (-расм)

  1. Яқин

  2. Чизиқли

  3. А йланма



1.86. Расм. Яқин жойлаштириш усулида ўлчаш. 1.87. Расм.Чизиқли жойлаштииш усулида ўлчаш.



1.88. Расм. Айланма жойлаштириш усулида ўлчаш.



1.89. Расм.ЪМC1501-датчик учун чиқиш сигнали




1.90. Расм. ЪМC1512-датчик учун чиқиш сигнали

Датчик учун 25о ҳароратда сезгирлик қуйидаги формула ёрдамида аниқланганда:




(1.10.6)

II-боб. СИГНАЛЛАРГА РАҚАМЛИ ИШЛОВ БЕРИШ.


Сигналларга рақамли ишлов беришдан мақсад турли ўзгартиришлар орқали уларни самарадорлик билан узатиш, сақлаш ва ахборотни ажратиб олишдан иборат. Кейинги вақтларда кенг ривожланган сигналларга рақамли ишлов бериш усулдари бир қатор афзалликларга эга:



  • умуман олганда сигналларга ишлов беришнинг ҳар қандай мураккаб алгоритмларини амалга ошириш мумкинлиги ва ушбу сигналларга ишлов бериш алгоритмларини реал вақтда амалга ошириш имкониятини берувчи элементлар базаси борлиги;

  • рақамли қурилмалар юқори аниқликда ишлаш имкониятини берувчи алгоритмларнинг яратилганлиги ва мавжудлиги;

  • назарий жиҳатдан узатилаётган хабарларни халақитбардош кодлардан фойдаланиб узатиш ва сақлаш натижасида хатосиз қайта тиклаш имкониятининг борлиги рақамли сигналларга хосдир.

Юкоридаги афзалликларни амалга ошириш дискрет сигналлар ва элементар занжирлар хакидаги асосий маълумотларга эга бўлиш даражасига боғлик.

2.1 Дискрет сигналларнинг моделлари


Дискрет сигналларнинг қийматлари узлуксиз сигналлардан фарқлирок, узлуксиз вақт оний қийматларида эмас, балки маълум t дискрет вақтлардагина маълум бўлиб, унинг x(kt ) оний қийматлари kt дискрет вақтларга мос келади.


Дискретловчи кетма-кетликлар. Одатда x(t) узлуксиз дискрет сигналдан бир хил At ораликлар, дискретизация оралиги ёки дискретизация кадами деб аталувчи вақтларда унинг оний қиймати аниқланади, бунда t = tk - tk -1 =tk -1 - tk-2 =tk -n - tk-n-1 ва хаказо бўлади ва кўп ҳолларда t = const, ўзгармас этиб танланади.
Дискретлаш жараёнини, яъни узлуксиз сигналлар jc(0 дан дискрет сигналлар x{kt) га утишни умумлашган функция (t) орқали тарифлаш мумкин, яъни
(2.1.1)
ва уни дискретлаш кетма-кетлиги деб аталади.
Дискрет сигнал x(kt) ни узлуксиз сигнал х(t) ва дискретлаш кетма- кетлиги функциялари (t) кўпайтмаси сифатида тасаввур этиш керак, бунда x(kt) сигнал қуйидагича ифодаланади, яъни
(2.1.2)
(2.1.2)формула узлуксиз сигналларни дискретлашни амалга ошириш алгоритмини кўрсатиб беради. Дискретлаш қурилмасининг иш жараёни унинг киришидаги узлуксиз сигнал x(t) дан унинг t вақт ораликларида оний қийматларини аниқлашдан иборат, бунда {t) импульслар кетма- кетлиги кичиқ давомийликка эга бўлиб "тароксимон" кўринишни эслатади (17.1-расм), бунда x(t) нинг нольга тенг қийматларида дискретловчи қурилма чиқишида хам шунга мос қийматлари хосил бўлади.




Download 38,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish