Дастурлаш асослари

 
 
 
12 – модул: Бошқарувда каръера: моҳияти, турлари, босқичлари. 
Каръерограмма. 
Режа: 
1. Каръера ва каръера турлари.
2. Каръеранинг босқичлари.

---

158 
3. Бошқарувда каръера мотивлари. Каръеранинг гендер масалалари. Каръеранинг 
ѐшга боғлиқ жиҳатлари.
4. Каръеранинг оиладаги фарзандлик мақоми билан боғлиқлиги. Каръера ва 
оилавий муносабатлар тиғизлиги.
1. Каръера ва каръера турлари 
Мутахассис Т.Базаров
5
нинг таъкидлашича, каръера – инсоннинг меҳнат 
фаолияти жараѐнидаги хулқ-атвори ва танлаган йѝналиши билан боғлиқ лавозим 
ѐки касбий ѝсишининг натижасидир. Каръерага траекторияни инсон ѝз меҳнат 
хатти-ҳаракатларининг амалга ошириш жараѐнида фойдаланадиган шахсий 
мақсадлари, хоҳиш-истаклари, установкалари орқали қуради ва уни ташкилот 
ичи ѐки ташқарисидаги ҳаққоний фаолият хусусиятларида шакллантиради. 
Каръера турлари:
Профессионал (касбий) каръера 
Ташкилот ичидаги каръера 
- вертикал каръера 
- горизонтал каръера 
- марказга интилувcҳан каръера 
Каръера қилишнинг объектив шартлари қуйидагиларни ѝз ичига олади: (а)
кареранинг миссияси (енг юқори нѝқтаси) – юқори бѝғин лавозими; (б) карера 
муддати – ташкилот ичида индивидуал ҳолда эгаллаган биринчи мавқеидан токи 
юқори (охирги) бѝғингача босиб ѝтилган йѝлдаги ѝсишлар сони; (в) эгаллаб 
турган мавқеи даражасининг кѝрсаткичлари – ѝзининг айни пайтдаги амалга 
ошираѐтган карераси давридаги одамлар муносабати билан илгариги мавқеи 
ѝртасидаги тафовут. Фанда кареранинг таълим тизимига хос бир неча 
кѝринишларини ѝрганиш мумкин.
Бошқарувда каръера мотивлари. Каръеранинг гендер масалалари. 
Каръеранинг ѐшга боғлиқ жиҳатлари. 
Қуйида турли карералар муҳокама қилиниб қолмай, балки таълим 
соҳасидаги касбий фаолиятга доир Интернет материалларига таянган ҳолда 
қѝшимча 
маълумотлар 
келтирилган; 
таълим 
муаммоларига 
бѝлган 
қизиқишларингиз қай даражада чуқурлигини яна бир бор текшириб кѝринг. 
Таълим менежери каръераси жамиятда энг кенг тарқалган каръера тури саналади. 
Охирги 3 йилда маҳсус таълим менежерларини тайѐрлаш марказлари пайдо 
бѝлди. Яхши бошқарувчи бѝлиш учун ҳаракатни энг ―пастдан‖ (масалан, хоҳ у 
мактаб ѐки хоҳ ОЎЮ бѝлсин) бошлаш жуда муҳимдир. Бошқа соҳалардаги 
бошқарувдан фарқли ѝлароқ (масалан, ишлаб чиқариш, давлат хизмати, армия) 
таълим менежменти турли бошқарув усулларини талаб қилади. Қуйида 
келтирилаѐтган вазиятларнинг энг мақбул ечимини топишга ҳаракат қилиб 
кѝринг.