Darsning texnologik xaritasi mavzu

YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH

UYGA VAZIFA:

Takrorlash

Ko’rildi: _________________________2. 11.2016

IBM mudiri:____________ A. Mamataliyev

V “A” “B” “D” sinf Ona tili № 50

UNDALMALI GAPLAR

Darsning maqsadi:

Ta'limiy maqsad - undalmali gaplar haqida ma'lumot berish;

Tarbiyaviy maqsad - o'quvchilar ma'naviyatida ijobiy fazilat-larni shakllantirish;

Rivojlantiruvchi maqsad - o'quvchilarni erkin fikrlashga o'rgatish.

Dars turi: yangi bilim beruvchi

Dars usuli: savol - javob

Darsning jihozi: undalmali gaplar jadvali.

Darsning rejasi:

1. 
   Undalma haqida ma'lumot.
   
2. 
   Undalma va ega munosabati.
   

Darsning borishi:

1.Tashkiliy qism:

a)salomlashish

b)davomatni aniqlash

d) she’riy daqiqalar

2. Uy vazifasini so’rash va baholash.

3.Mustahkamlash.

. Umumlashtiruvchi so'z deganda nimani tushunasiz?

2. Umumlashtiruvchi so'zlar bilan uyushiq

4.Yangi mavzu:

Mavzudan keyin berilgan ikkala kirish topshiriqlari undalmani tu-shunish va ahamiyatini his qilish uchun yaxshi bir vosita bo'lib xizmat qiladi. 1-topshiriqdagi dastlabki gapda fikr kimga qarata aytilgani ma'lum emas, ikkinchi gapda esa fikr Vatanga nisbatan qaratilgani ko'rinib turibdi. 2-topshiriqqa ko'ra undalma ishtirok etgan uch gap so-lishtirilishi lozim. Bundan fikr yakka bir shaxsga, ko'pchilikka, ba'zan jonzotlarga qaratilishi mumkin ekanligi oydinlashadi. Shundan so'ng grammatik qoidalar o'zlashtiriladi. Topshiriqda berilgan gapda «tog'» so'zi undalma ekanligini o'qituvchi bergan savol orqali o'quvchilar to-padilar.

O'quvchilarga xos bo'lgan xato shuki, ular ko'p hollarda ega va un­dalmani farqlay olmaydilar. Undalmaning ko'pincha gap boshida keli-shi, bosh kelishikda bo'lishi ularni adashtiradi. Xatoning oldini olish uchun quyidagi gaplarga murojaat qilinadi:

Akmal kitobni o'qiydi.

Akmal, sen kitobni o'qi.

Akmal, kitobni o'qi.

Birinchi gapda «Akmal» so'zi ega, ikkinchi gapda «Akmal» un­dalma, «sen» olmoshi ega, uchinchi gapda «Akmal» so'zi undalma, ega esa qatnashmayapti. O'quvchilarga yaxshi eslab qolishlari uchun undalmadan keyin doimo vergul qo'yilishi hamda ba'zan undalmali gaplarda ifodalangan yoki yashirin kelgan "sen" olmoshi ega bo'lishi tushuntiriladi. Undalmali gaplarda ko'pincha eganing tushib qolishiga urg'u beriladi.

Mashqlarni bajarish asosida sinf o'quvchilari bilan dialog shaklida suhbat uyushtirib, undalmalarning ishlatilishini tahlil qilish mumkin.

Shunday dialog 172-mashqda ham berilgan. Grammatik tahlildan so'ng mashqqa berilgan topshiriqlar bajartiriladi. Kishining o'ziga butunlay aloqasi bo'lmagan narsa bilan qiziqishi va u haqida so'rashi aqlsizlik, farosatsizlik ekanligi, sir saqlash esa bola timsolidagi oqillik sanalishi ta'kidlanadi. Keyingi mashqlarda ham grammatik tahlil ma'rifiy tahlil bilan uyg'un holda bajarilishi lozim. Mashqlarda uchragan undalma­larning bir so'zdan (yig'iq) hamda ikki-uch so'zdan iborat (yoyiq) bo'lishiga o'quvchilar diqqati tortiladi.

Savol va topshiriqlar

1. Undalma deb nimaga aytiladi?

2.Bitta so'zdan iborat bo'lgan undalmalarga misollar ayting.

3.Undalmalar ikki va undan ortiq so'zdan ham tashkil topadimi?

Uyga vazifa:

175- mashq. Uyga topshiriq. To'rtta gap tuzing. Bunda ustoz so'zi birinchi gapda ega, ikkinchi gapda to'ldiruvchi, uchinchi gapda aniqlovchi, to'rtinchi gapda undalma bo'lib kelsin.

Ko’rildi: _________________________3. 11.2016

IBM mudiri:____________ A. Mamataliyev

V “A” “B” “D” sinf Ona tili № 51