Darsliklar asosida davlat va huquq

101-modda. Elektr, issiqlik energiyasi, gazdan foydalanish qoidalarini buzish
Umumiy foydalanishdagi elektr, issiqlik, gaz tarmoqlariga o‘zboshimchalik bilan ulanish yoki ulardan foydalanish qoidalarini boshqacha tarzda buzish yoxud elektr, issiqlik energiyasi, tabiiy gazni hisobga olish asboblariga shu jumladan ularning plombalariga qasddan shikast yetkazish yoki bunday hisobga olish asboblarining ko‘rsatkichlarini o‘zgartirish maqsadida ularga tashqaridan aralashish, —
fuqarolarga bazaviy hisoblash miqdorining besh baravaridan o‘n baravarigacha, mansabdor shaxslarga esa — o‘n baravaridan yigirma baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi.


13-vaziyat.
Denov tumanining «Buyuk Ipak yo‘li» mahallasida yashovchi A.S.ariza bilan huquqni muhofaza qilish organlariga murojaat qilib, kollej o‘qituvchisi J. M. uni 2000 AQSh dollari evaziga Rossiyadagi universitetlarning biriga o‘qishga kiritib qo‘yishni va’da berganini bayon qiladi. Berilgan vaziyatlarni tahlil qiling. Ularning o‘xshash va o‘ziga xos tomonlarini aniqlang.2. Ulardagi jinoyatlarning belgilarini, obyekti va subyektini,obyektiv va subyektiv tomonlarini aniqlang.3. Bu voqealarning jamiyat rivojiga qanday ta’siri bor? Ularning oldini olish mumkinmidi?Jinoyat Kodeksining quyidagi moddalarini asos qilib olamiz.


210-modda. Pora olish
Pora olish, ya’ni davlat organi, davlat ishtirokidagi tashkilot yoki fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organi mansabdor shaxsining o‘z xizmat mavqeyidan foydalangan holda sodir etishi lozim yoki mumkin bo‘lgan muayyan harakatni pora berayotgan shaxsning manfaatlarini ko‘zlab bajarishi yoki bajarmasligi evaziga shaxsan o‘zi yoki vositachi orqali qonunga xilof ekanligini bila turib, moddiy qimmatliklar olishi yoxud mulkiy manfaatdor bo‘lishi, —
bazaviy hisoblash miqdorining ellik baravaridan yuz baravarigacha miqdorda jarima yoki muayyan huquqdan mahrum etilgan holda ikki yildan besh yilgacha ozodlikni cheklash yoxud besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
Pora olish:
a) takroran, xavfli retsidivist yoki ilgari ushbu Kodeksning 211 yoki 212-moddalarida nazarda tutilgan jinoyatlarni sodir etgan shaxs tomonidan;
b) ko‘p miqdorda;
v) tamagirlik yo‘li bilan;
g) bir guruh mansabdor shaxslar tomonidan oldindan til biriktirib sodir etilgan bo‘lsa, —
besh yildan o‘n yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
Pora olish:
a) juda ko‘p miqdorda;
b) uyushgan guruh manfaatlarini ko‘zlab sodir etilgan bo‘lsa, —
o‘n yildan o‘n besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
Pora olishning sub’ektiv tomoni – to’g‘ri qasd: aybdor (pora oluvchi) moddiy qimmatliklar yoki mulkiy foyda unga o’zining xizmat mavqeidan kelib chiqib pora beruvchi manfaatida biror-bir harakatni sodir etish yoki etmaslik uchun pora sifatida berilayotganligini anglaydi va buni xohlaydi.
Faqat maxsus sub’ekt – davlat, koorperativ, jamoat yoki boshqa korxona, muassasa va tashkilotlarda doimiy yoki vaqtinchalik asosda ma’muriy-xo’jalik va tashkiliy vazifani bajarayotgan mansabdor shaxs pora olishning sub’ekti hisoblanadi