Дарслик./Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ., Топилдиев С. Р. –Т

Асосий тушунча ва атамалар 
Пул, пулнинг вазифалари, муомала учун зарур бўлган пул миқдори, 
пул муомаласи, пул эмиссияси, кредит, кредитнинг турлари, банк 
кредити.банк,Марказий банк, тижорат банки, банк турлари, монетар сиёсат, 
монетар воситалар, халқаро кредит.
Мустаҳкамлаш учун савол ва топшириқлар 
1. Пул нима ва у қандай вазифаларни ўтайди? 
2. Пул муомаласи қонунини тушунтириб беринг. 
3. Пул муомаласи давлат томонидан қандай тартибга солинади? 
4. Пул эмиссияси нима ва у қандай назорат қилинади? 
5. Кредит нима ва у қандай вазифаларни бажаради? 
6. Кредит турларини изоҳлаб беринг. 
7. Марказий банк қандай вазифаларни бажаради? 
8. Монетар сиёсат нима?
9. Монетар ваоситалар орқали иқтисодиёт қандай тартибга солинади? 
10. 
Ўзбекистонда пул-кредит воситалар орқали давлат иқтисодиётни 
қандай тартибга солмоқда? 
11. 
Жаҳон молиявий-иқтисодий инқироз давом этаётган шароитда 
Ўзбекистонда банк тизимини янада мустаҳкамлаш учун қандай чора-
тадбирлар амалга оширилмоқда? 
12. 
Пул-кредит воситалар орқали давлат иқтисодиётни қандай тартибга 
солмоқда? 
1
https://kun.uz/news/2018/01/16/markazij-bank-2018-jilda-bazarilisi-rezalastirilgan-6ta-asosij-vazifani-
malum-kildi 

---

167 
10-БОБ. ЖАМИЯТНИНГ ИЖТИМОИЙ СОҲАСИ 
 ВА ДАВЛАТНИНГ ИЖТИМОИЙ СИЁСАТИ 
10.1. Жамиятнинг ижтимоий соҳаси, унинг мазмуни ва ижтимоий 
ривожланишдаги роли 
Ижтимоий соҳа – ижтимоий ҳаётнинг нисбатан мустақил соҳаси, унда 
хилма-хил 
ижтимоий 
манфаатлар 
ва 
ижтимоий 
субъектларнинг 
муносабатлари амалга ошади, шахснинг ижтимоий шаклланиши юз беради; 
шу билан бир вақтда ижтимоий неъматлар етказиб бериш ва хизматлар 
кўрсатишда банд бўлган кишилар фаолиятининг соҳаси “ижтимоий 
мунособатлар” маъносидан анча кенг, чунки моддий негиз ва ижтимоий 
муносабатларни амалга оширувчи кишиларни қамраб олади. 
Ижтимоий соҳа инсон ҳаётини ташкиллаштириш, ижтимоий 
истеъмолга бўлган талабларни, жумладан, турар-жой, билим олиш, касб-
корликка ва малакага эга бўлиш, соғлиқни сақлаш ва мустҳкамлаш, дам 
олиш, маданий ва маънавий етук бўлишга бўлган эҳтиёжларни қондиришга 
бевосита хизмат кўрсатувчи иқтисодиёт тармоқлари мажмуидир. Ижтимоий 
соҳа (сектор) – давлат ва жамоат ташкилотлари (шу жумладан, маҳаллий 
ўзини ўзи бошқариш органлари) иҳтиёрида бўлган иқтисодиёт ресурслари 
мажмуаси бўлиб, иқтисодий муҳим (майдон)нинг шундай қисмики, унда 
қуйидаги хусусиятлар мужассам бўлади. 
1. Иқтисодий фаолиятни айирбошланишини ташкил этишнинг нобозор 
тури устувор бўлади, бозор амал қилмайди ёки қисман амал қилади; 
2. Ижтимоий (жамоат) неъматлар ишлаб чиқарилади, тақсимланади ва 
истеъмол қилинади; 
3. Жамоат (ижтимоий) неъматга талаб ва таклиф ўртасидан иқтисодий 
мувозанат давлат, махаллий ўзини ўзи босиқариш органлари, кўнгилли- 
жамоат ташкилотлари томонидан тегишли ижтимоий дастаклар, биринчи 
навбатда бюджет-молия сиёсати ёрдамида таъминланади. 
Ижтимоий соҳа ижтимоий ёрдам, ижтимоий суғурта ва ижтимоий 
хизматларни ўз ичига олади (10.1.1-расм). 

---

168