Дарслик./Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ., Топилдиев С. Р. –Т

Ташқи савдо бўйича давлатнинг экспорт сиёсати деганда 
мамлакатнинг рақобатбардош товарлар, хизматлар ва интеллектуал 
мулкларни жаҳон бозорида сотишга ва ушбу товарларни ишлаб чиқаришни 
рағбатлантиришга йўналтирилган чора-тадбирлар тушунилади. Экспорт 
қилувчи корхоналарни рағбатлантиришда давлат бюртмалари, бюджетдан 
молиялаш, имтиёзли кредитлар бериш, илмий тадқиқот ва тажриба 
конструкторлик ишларини молиялаш ва ҳоказолардан фойдаланилади. 

---

372 
 
18.2.1-расм. Давлат ташқи иқтисодий сиёсатнинг асосий шакллари. 
Ташқи савдо бўйича давлатнинг импорт сиёсати деганда 
мамлакатга ҳариждан товарлар, ишлар, хизматлар ва интеллектуал 
мулкларни келинишини тартибга солишга йўналтирилган чора-тадбирлар 
тушунилади. Бундай тартибга солишнинг воситаси сифатида республика 
иқтисодиётини ҳимоя қилиш мақсадида импортни тўғридан-тўғри чеклаш 
ҳисобланади. Бунда лицензиялаш ва контингентлаш, импортга оид 
антидепинг ва компенсация божлари, энг кам импорт нархлари тизими ва 
ҳоказолар қўлланилади. 
Ташқи инвестиция сиёсати хорижий инвестицияларини мамлакат 
худудига 
жалб 
этиш 
ва 
улардан 
фойдаланиш 
ҳамда 
миллий 
инвестицияларини хорижга олиб чиқишни тартибга солишга доир чора-
тадбирлар мажуидан иборат. 
Валюта сиёсати давлат ва халқаро валюта-молия ташкилотлари 
тамонидан амалга ошириладиган валюта муносабатлари соҳасидаги 
иқтисодий чоралар ҳамда ташкилий шакл в усуллар йиғиндисини ташкил 
этади. Валюта сиёсати давлатнинг валюта маблағларидан мақсадли 
фойдаланиш бўлиб, ўз ичига валюта маблағларини шакиллантириш ва 
ишлатишнинг асосий йўналишларини ҳамда бундай маблағлардан самарали 
фойдаланишга йўнатирилган чора-тадбирларни ишлаб чиқишни олади. 
ТАШҚИ ИҚТИСОДИЙ СИЁСАТ 
Ташки савдо 
сиёсати 
Ташқи инвестиция 
сиёсати 
Божхона 
сиёсати 
Валюта 
сиёсати 
жорий сиёсат 
узоқ муддатли 
сиёсат 
ташқи савдога 
оид экспорт 
сиёсати 
ташқи савдога 
оид импорт 
сиёсати 
миллий 
инвестицияларни 
экспорти сиёсати 
хорижий 
инвестицияларни 
импорти сиёсати 
дисконт(фоиз) 
сиёсати 
девиз сиёсати 
валютада 
субсидиялаш 
валюта 
захираларини 
деверсификацияла
ш 
Ишчи кучининг 
ташқи миграция 
сиёсати 
Ишчи кучини 
экспорти сиёсати 
Ишчи кучини 
импорти сиёсати 

---

373 
Валюта сиёсатининг амал қилиш соҳаси бўлиб валюта бозори, 
қимматбаҳо металлар ва тошлар бозори ҳисобланади. Давлатнинг валюта 
сиёсати дисконт ва девиз сиёсатларига бўлиниб, молия тизимининг бир 
маромли фаолиятини ва мамлакат тўлов баланси мувозанатини таъминлаш 
каби вазифаларни қамраб олади. 
Дисконт сиёсати инвестициялар ҳаракатларини тартибга солиш ва 
тўлов мажбуриятларини мувозанатлаштириш, валюта курсини тахминий 
тузатиш учун фоизнинг ҳисоб ставкасидан фойдаланиш бўйича чаро-
тадбирлар тизимини ўз ичига олади. Ушбу сиёсат пул талаби холатига, нарх 
динамикаси ва даражасига, пул массаси ҳажмига, қисқа муддатли 
инвестициялар миграциясига таъсир кўрсатишда намоён бўлади. Девис