Дарслик./Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ., Топилдиев С. Р. –Т

11.1.3-Расм. Компенсация салоҳияти компонентлари 
Мамлакат иқтисодий тизимининг турли даражаларидаги иқтисодий 
муносабатлар иқтисодий хавфсизлик объектлари ҳисобланади; 
- макроиқтисодий даражадаги мамлакат иқтисодиёти; 
- ҳудудий ва тармоқ даражасидаги ҳудуд ва тармоқ иқтисодиёти; 
- оила ва шахс даражасидаги мамлакат фуқаролари ҳар бирининг 
иқтисодий манфаатлари. Хулоса қилиб, кенг маънода иқтисодий 
хавфсизликни миллий иқтисодиётнинг самарали, динамик ўсишига, унинг 
жамият, давлат, шахс эҳтиёжларини қондиришнинг, ташқи бозорда рақобатга 
бардошлилигини 
таъминловчи, 
турли 
таҳдид 
ва 
йўқотишлардан 
кафолатловчи ички ва ташқи шароитлар йиғиндиси деб таърифлаш мумкин 
бўлади. 
11.2. Иқтисодий хавфсизликнинг намоён бўлиш шакллари ва 
кўрсаткичлари 
Иқтисодий хавфсизликнинг намоён бўлиш шаклларини унинг 
субъектлари ва объектлари нуқтаи назаридан туркумлаш мумкин. 
Компенсацион салоҳият 
Ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш 
характеридаги моддий захиралар 
Ҳудудлар бўйича жойлаштирилган 
махсус захира ва резервлар 
Қўшимча транспорт воситалари 
имкониятлари 
Тиклаш ишлари учун резерв 
қувватлари, техник воситалар 
Аҳолига ижтимоий ёрдам кўрсатиш ва 
ижтимоий кўникиш ҳосил қилиш учун 
резерв имкониятлар 
Молиявий захиралар 
Суғурта тизимлари 
Халқаро ёрдам имкониятлари 
Хайрия фондлари имкониятлари 
Соғлиқни сақлаш тизимининг 
компенсация вазифалари ва 
мобиллигининг ривожланиши 
Кадрларни қайта тайёрлаш 
имкониятлари 

---

207 
Иқтисодиёт субъектлари нуқтаи назаридан иқтисодий хавфсизлик қуйидаги 
шаклларда намоён бўлади: 
- шахснинг иқтисодий хавфсизлиги; 
- корхона (фирма)нинг иқтисодий хавфсизлиги; 
- давлатнинг иқтисодий хавфсизлиги (11.2.1-чизма). 
Шахснинг иқтисодий хавфсизлиги унинг ҳаётий манфаатларининг, яъни 
яшаш ва шахсий даҳлсизлик, эркин меҳнат қилиш, тадбиркорлик фаолияти 
билан шуғулланиш, мулкдор бўлиш, ҳаётий истеъмол эҳтиёжларини 
қондириш, саломатлигини сақлаш, билим олиш ва касбга эга бўлиш, 
қариганда ва меҳнат лаёқатини йўқотганда ижтимоий таъминот олиш 
ҳуқуқларининг ҳимояланганлигини ифодалайди.