Дарслик тошкент – iqtisodiyot – 2019

2
*
) II мамлакат 
2-товарни ишлаб чиқаришга ихтисослашади (RS нисбий таклиф нисбий таклиф 
эгри чизиғнинг вертикал қисми). Ҳар икки мамлакатдаги меҳнат ресурслари 
(мос равишда 
L ва L
*
) чекланганлиги боис, I мамлакат 1-товарга 
ихтисослашганда уни ишлаб чиқариш ҳажми 
L/A
1
ва ўз навбатида, II мамлакат 
2-товарга ихтисослашганда уни ишлаб чиқариш ҳажми 
L
*
/A
2
*
 
ни ташкил этади. 
Шунинг учун 1-товарнинг нисбий нархи 
А
1
/А
2 
ва А
1
*
/А
2
* 
чегарасида бўлади, бу 
товарнинг нисбий таклифи эса қуйидагига тенг бўлади: 
(L/A
1
)
/
(L
*
/A
2
*
)
(3) 
Агар 1-товарнинг нисбий жаҳон нархи унинг II мамлакатдаги нисбий 
нархига тенг бўлса (
Р
1
/Р
2
= А
1
*
/А
2
*
), II мамлакат учун қайси товарни ишлаб 
чиқаришнинг фарқи йўқ: 1-товар учун ҳам, 2-товар учун ҳам бир хил нархга эга 
бўлади (RS нисбий таклиф нисбий таклиф эгри чизиғнинг юқори горизонтал 
қисми). 
Агар 1-товарнинг нисбий жаҳон нархи унинг II мамлакатдаги нисбий 
нархидан юқори (
Р
1
/Р
2
 > А
1
*
/А
2
*
), ўз навбатида, I мамлакатдаги нисбий нархдан 
ҳам юқори бўлганда 2-товар ишлаб чиқарилмайди, Ҳар икки мамлакат 1-
товарни ишлаб чиқаришга ихтисослашади. 1-товар нисбий таклифи графиги 
чексизликка интилади. 

---

24 
Мамлакатлар ўзлари нисбий устунликка эга бўлган товарларни ишлаб 
чиқаришга ихтисослашганда ўзаро савдо ҳар икки мамлакат учун қай даражада 
нафлилигини қандай ҳисоблаш мумкин деган ҳақли савол туғилади.