Дарслик тошкент – iqtisodiyot – 2019


@ Мутлоқ устунлик назарияси — мамлакатлар ўзлари энг кам



Download 2,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/148
Sana16.04.2022
Hajmi2,47 Mb.
#556665
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   148
Bog'liq
Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1)

 
@ Мутлоқ устунлик назарияси — мамлакатлар ўзлари энг кам 
харажатлар билан ишлаб чиқарадиган (ишлаб чиқаришда мутлақ 
устунликка эга бўлган) товарларни экспорт қилади ва бошқа 
мамлакатларда энг кам харажатлар билан ишлаб чиқариладиган (ишлаб 
чиқаришда савдо ҳамкорлари мутлақ устунликка эга бўлган) товарларни 
импорт қилади. 
 
Агар икки мамлакат савдо ҳамкорига нисбатан кам харажатлар билан 
ишлаб чиқарадиган (яъни мамлакат ишлаб чиқариш харажатлари бўйича 
мутлақ устунликка эга бўлган) товарлар билан ўзаро савдо қилганда халқаро 
савдо фойдали бўлади. Меҳнат ягона ишлаб чиқариш омили бўлганлиги боис 
ишлаб чиқариш харажатларида мутлақ устунлик шарти бир бирлик товарни 
ишлаб чиқаришга сарфланадиган вақт бир мамлакатда иккинчисидан камроқ 
бўлишини англатади. Агар тўлиқ бандлик ҳукмрон бўлса, яъни товарлар ишлаб 
чиқаришда барча мавжуд ресурслардан тўлиқ фойдаланиляпти деб фараз 
қилайлик, бир мамлакат доирасида бу шартнинг бажарилишини қуйидаги 
формула орқали ифодаланилиши мумкин:
A
1
Q
1
+ A
2
Q
2

L, 
(1) 
Бу ерда: A
1
— бир бирлик биринчи товарни ишлаб чиқаришга сарфланган 
вақт, A
2
— бир бирлик иккинчи товарни ишлаб чиқаришга сарфланган вақт, Q
1
— ишлаб чиқарилган биринчи товар миқдори, Q
2
— ишлаб чиқарилган иккинчи 
товар миқдори, L — мамлакатдаги мавжуд меҳнат ресурслари. Формуладан 
кўриниб турибдики, биринчи товар ишлаб чиқаришни кўпайтириш учун 
мамлакат иккинчи товар ишлаб чиқаришини қисқартиришга мажбур. Ва, 
аксинча, иккинчи товар ишлаб чиқарилишининг ҳар қандай кўпайтирилиши 
биринчи товар ишлаб чиқарилишининг камайишига олиб келади.
Иккинчи мамлакатни кўриб чиқайлик. Бу мамлакатда А
1

— бир бирлик 
биринчи товарни ишлаб чиқаришга сарфланган вақт, A
2

— бир бирлик 
иккинчи товарни ишлаб чиқаришга сарфланган вақт.
Агар биринчи мамлакатда биринчи товарни ишлаб чиқариш учун 
иккинчи мамлакатга нисбатан кам вақт сарфланса (бу биринчи мамлакат 
иккинчисига нисбатан мутлақ устунликка эга эканлигини билдиради) бу 
мамлакат бу товарни иккинчи мамлакатга экспорт қилади: 
A
1

A
1

Агар иккинчи мамлакатда иккинчи товарни ишлаб чиқариш учун 
биринчи мамлакатга нисбатан кам вақт сарфланса (бу иккинчи мамлакат 


21 
биринчисига нисбатан мутлақ устунликка эга эканлигини билдиради) бу 
мамлакат иккинчи товарни биринчи мамлакатга экспорт қилади: 
A
2

A
2


 
Мутлақ устунлик назариясининг кучли томони шундаки, у меҳнатнинг 
қиймат 
назариясига 
асосланган 
ва 
меҳнат 
тақсимотининг 
яққол 
устунликларини нафақат миллий миқѐсда, балки халқаро миқѐсда ҳам кўрсатиб 
беради. Халқаро савдони тушунтириб беришда унинг чекланганлиги ҳам яққол 
кўриниб туради.
Бу назария у ѐки бу товарларни ишлаб чиқаришда мутлак устунлик 
бўлмаганда мамлакатлар нима сабабдан ўзаро савдо олиб боришини 
тушунтириб бера олмайди.

Download 2,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish