Darslik. С. В. Волькенштейн. Умумий физикадан масалалар тўплами. 2001. Санкт-Петербург «Книжный мир»

Topish kerak: T₂ - ?
Yechish. Qarshilikning temperaturaga bog’lanishi quyidagi munosabat bilan ifodalanadi R₁=R₀(1+ αT₁), bunda T₀ – qarshilikning t₀=0⁰C temperaturadagi qiymati. Bu ifodadan R₀ ni topamiz:
R₀ = R₁/(1+ αT₁) = 35,8/(1+4,6∙10^-3∙293) = 32,8 Om
Om qonuniga ko’ra I=U/R₂, bundan R₂ = U/I = 120/0,33 = 364 Om.
R₂=R₀(1+ αT₂) ekanligini e’tiborga olsak, u holda

Masala № 10.10
Uzunligi l=500 m va diametri d=2 mm bo’lgan mis simdan I=2 A tok o’tganda undagi kuchlanish tushishini toping.
Berilgan: l=500 m
d=2 mm=2∙10^-3 m
I=2 A
ρ=1,7∙10^-8 Om∙m
Topish kerak: U - ?
Yechish. Bir jinsli o’tkazgichning biror qismidan o’tayotgan tor kuchi Om qonuniga bo’ysunadi, ya’ni: I=U/R, bunda U – o’tkazgich uchlaridagi kuchlanishning tushishi, R – o’tkazgichning qarshiligi. O’tkazgichning qarshiligi quyidagi ifodadan aniqlanadi: R=ρl/S, bu yerda ρ – misning solishtirma qarshiligi, l – o’tkazgichning uzunligi, S – simning ko’ndalang kesim yuzasi. S=πd²/4 bo’lganligi uchun R=ρ4l/ πd² kelib chiqadi. U holda Om qonuniga asosan



Masala № 10.27
Elektr zanjirga ulangan qarshiliklar R₂=20 Om va R₃=15 om. R₂ qarshilikdan oqayotgan tok kuchi I₂=0,3 A. Ampermetr ko’rsatayotgan tok I=0,8 A. R₁ qarshilikning qiymatini toping.
Berilgan: R₂= 20 Om
R₃= 15 Om
I₂=0,3 A
I=0,8 A
Topish kerak: R₁ - ?
Yechish. Qarshiliklar elektr zanjiriga parallel ulanganda ekvivalent qarshilik R_ekv orqali o’tuvchi tok I har bir qarshilik R₁, R₂, R₃ orqali o’tuvchi toklarning yig’indisiga teng, ya’ni: I=I₁+I₂+I₃. Bu holda qarshilikning har biri bir xil potensiallar farqi ostida bo’ladi: U=U₁=U₂=U₃. Om qonuniga asosan U=I₂R₂. Tok kuchi I₃=U/R₃=I₂R₂/R₃=0,3∙20/15=0,4 A, u holda I₁=I-I₂-I₃=0,8-0,3-0,4=0,1 A. Izlanayotgan qarshilik quyidagiga teng: R1=U/I1= I₂R₂/I₁=0,3∙20/0,1=60 Om.



Masala № 10.31
Batareyaning e.yu.k. ε=100 V, elektr qarshiliklar R₁=100 Om, R₂=200 Om va R₃=300 Om, voltmetrning elektr qarshiligi R_V=2 kOm. Ampermetr qanday potensiallar ayirmasini U ko’rsatadi?