Dangasa qirollar

KVADRIVIUM ( lot.quadrivium – ayni manosi to’rt yo’lning kesishishi) – o’rta asrlarda “yeti erkin san’atning” 2- yuqori bosqichi, triviumdan keying bosqich bo’lgan va arifmetika, geometriya, astronomiya hamda musiqani qamrab olgan.

LOYOLA IGNATIY (1491-1556)- iezuitlar ordenining asoschisi. Ofitser bo`lgan lekin og`ir yaralangan , harbiy amaldan bosh tortgan va o`zini katolik cherkoviga xizmat qilishga bag`ishlagan.1534-yilda Loyola va uning 6 maslakdoshi jamoa tuzib, papa va katolik cherkovi qudratini qayta tiklashni o`z oldiga maqsad qilib qo`ygan. 1540-yilda u tuzgan tashkilotni papa Pavel III monaxlik ordeni sifatida tasdiqlagan. Keyinroq katolik kontreformatsiyasining asosiy quroliga aylangan. Ljyola cherkov oldidagi xizmati uchun 1622-yilda avliyo deb e`lon qilingan.

LYUTERANLIK- lyuteranlar mazhabi; xristian dinida protestantizmning asosiy oqimlaridan biri. Lyuteranlik XVI asrda Germaniyada vujudga kelgan reformatsiya natijasida katolitsizmdan ajralib chiqqan. Uning asoschisi va rahbari- Martin Lyuter.

MAMLUKLAR (arab. qul, xususan,oq qul) – Misrda hukmronlik qilgan ayyubiylar sulolasi (1171-1250) ning so`nggi hukmdorlari qo’shinini tashkil qilgan, nasl – nasabi turkey va Kavkaz xalqlaridan bo’lgan qul – jangchilar. Ularni yoshligidan o’grilab olib ketishgan va mahsus harbiy ilmga o’rgatishgan. Ular nixoyatda qaxrli, jasur bo’lgan.

MARKGRAF (nem. Markgraf – ayni manosi marka grafi) – ilk o’rta asrlarda G’arbiy Yevropada qirolga bo’ysungan amaldor shaxs, markalarda keng ma’muriy, harbiy va sudlov vakolatlariga ega bo’lganlar. Markgraflik institutiga IX asr boshlarida Buyuk Karl asos solgan.

MARKIZ (frans. marquis, ingl. marquess, ital. marchese, nem. Markgraf) – 1) Franklar davlatida markgrafga to’g’ri keluvchi unvon; 2) o’rta asrlarda Fransiya va Italiyada yirik mulkdor, o’z mavqeiga ko’ra tabaqaviy pog’onada gertsog va graf o’rtasida turgan; 3) Fransiya va Italiyada, XIV-XV asrlardan esa Anliya, Ispaniya va Portugaliyada merosiy dvroyanlik unvoni.

MARSHAL (fr.)-dastlab korol saroyida ot boquvchi xizmatkor; XIII asrdan korol qo’shinida qism boshlig’i; XVI asrdan boshlab oliy harbiy unvon. 1804-yildan 1952-yilgacha Fransiyada 74 generalga Marshal unvoni berilgan. Unvon Ispaniyada, Turkiyada (mushir), Yaponiyada, Angliyada (vitse-Marshal, Bosh Marshal, aviatsiya Marshal.) va AQSH da joriy etilgan; XXR da (1965-yilgacha ), Marshal-oliy harbiy unvon. SSSRda Marshal unvoni 1935-yilda joriy etilgan.