Дала экинларининг асосий зараркунандалари

Барг парвонаси
Recarvaria nanella Schiff.
Зарари. Барг парвонаси ёзилган куртаклар, гулларнинг оталик ва оналиклари билан озиқланади, гул бандини қирқади ва асосан олма, қисман нок шафтоли, бодом, ўрик ва олхўри дарахтларига катта зарар етказади. Дарахтлар кўпроқ зарарланганда ҳосил бермайди, ёш новдалари ўсмай қолади; ҳашарот жуда ҳам кўп тушганда дарахтлар батамом баргини тўкиб юборади.
Тарқалиши. Барг парвонаси Марказий Осиё, Жанубий Қозоғистон, Кавказ, Қрим, Ўрта ва Жанубий Европада мева дарахтларига зарар етказади.
Таърифи. Капалагининг катталиги қанотларини ёзганда тахминан 9 мм келади; қанотлари камбар; олдинги ва орқа қанотларининг учида узун туклардан попуги бор. Олдинги қанотлари кул ранг бўлиб, иккита қийшиқ, камбар қopa ҳошияси бор; қанотларининг асосида оқ жиякли қора ҳошияси бор. Орқа қанотлари бир текис кул ранг. Тухуми тахминан 0,5 мм, сариқ, овал шаклда, бир учи пойнаксимон. Қуртининг узунлиги 6 мм ча; қизғиш, қўнғир тусда бўлиб, боши қора. 1-сегментининг тергитида қора қалқони бор; янги чиққан қурти сариқ бўлади; ғумбакка айланган қурти кўпинча яшил тусга киради (лекин ҳамма вақт эмас).
Ҳаёт кечириши. Барг парвонаси пўстлоқ тангачалари остида ва қуруқ хазон тагида чўзиқ оқ пилла ичида қуртлик стадиясида қишлайди. Юқорида айтганимиздек қуртлар пилладан чиқиб, куртаклар билан, кейинчалик гуллар ва ёзилаётган барглар билан озиқланади, уларни ўзидан ажратган иплари билан бириктиради. Қурт ёзилаётган баргчаларни учидан 5 донадан қилиб ипи билан бириктиради, шу тариқа озиқланиш учун уя солади, уянинг ички баргчалари сарғайиб тўкилиб кетади, ташқи баргчалари эса қинғир-қийшиқ бўлиб букилади. Қуртлар май ойида уяда ёки пўстлоқ тангачалари остида оқ, зич пилла ўраб ғумбакка айланади. Май охири-июнда капалаклар вояга етиб уча бошлайди.
Урғочиси баргларнинг пастки томонига, томирлар атрофига биттадан тухум қўяди. Капалак умрида 100 дан ортиқ тухум қўяди. Тухумдан икки ҳафтада қурт чиқади. Қуртлар барг тўқимасига кириб, уни минага ўхшаш тешиб зарар етказади, тешик дастлаб тўғри бўлиб, кейин шохлайди. Ўсган қуртлар зарарлаган баргни ташлаб қишлашга кетади. Барг парвонасининг тўла ривожланиш цикли бир йил.
Кураш чоралари. Куртак парвонасига қарши курашиш учун қандай чоралар кўрилса, барг парвонасига қарши курашиш учун ҳам ўшандай чоралар кўрилади.