D. Q. Usmanova buxgalteriya

⁵²Xasanov B.A., XashimovA.A. Boshqamv hisobi/Darslik -T.: YAngi nashr, 2012. - 168bet.
364




o‘z ifodasini topadi. Byudjetlashtirishda asosiy e’tibor mahsulot, ish va xizmatlami sotishdan olinadigan daromad (foyda) hajmini taxminlashga qaratiladi.
Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar o‘z faoliyatlarini tashkil etishda turli xil texnologik jarayonlardan foydalanadi. Ushbu jarayonlaming har birida byudjetlashtirishning amalga oshirilishi quyidagi vazifalami bajarishni taqozo etadi hamda uni amalga oshirishda quyidagilami nazarda tutadi:
-korxonaning maqsadlariga erishishini ta^minlovchi xo‘jalik muomalalarini rejalashtirish;
-barcha darajadagi rahbarlami o‘zlari javobgar markazlar bo‘yicha o‘z maqsadiga erishishlarida rag‘batlantirish;
-turli xil boiinmalar faoliyatini muvofiqlashtirish. Bunda boiinmalar xodimlarining manfaatlari eiiborga olinadi;
-korxona joriy faoliyatini nazorat qilish, belgilangan tartib-qoidalarga amal qilinishini ta’minlash;
-javobgarlik markazlari va ular menejerlari oldiga qo‘yilgan rejalarning bajarilishini baholashda asos vazifasini o‘tash;
-menejerlar malakasini oshirishda ko‘maklashish.

2. 
   Korxonalarning bosh byudjeti, uning tarkibi va tuzilish tartibi.
   

Bosh byudjetni tuzish investitsiya qilingan mablag‘lardan foydalanish samaradorligini ta’minlashda korxona mulkdorlari uchun ham zamr hisoblanadi.
Byudjetlami tayyorlashda quyidagi smetalar tuziladi⁵³:

1. 
   moddiy xarajatlar smetasi;
   
2. 
   asosiy ishlab chiqarishda band bo‘lgan xodimlarga mehnat haqi xarajatlari smetasi;
   

v) ishlab chiqarish xususiyatiga ega ustama xarajatlar smetasi;
g) ma’muriy-boshqaruv xarajatlari smetasi.
Ishlab chiqarish va savdo korxonalarining bosh byudjetini tuzishning yakuniy bosqichi kutilayotgan foyda yoki zarar to‘g‘risidagi umumlashtirilgan smetani