D. D. Safarova sport morfologiyasi

6. Edoskopik usuli 
yordamida ichki a’zolaming ichki yuzalari 
va a’zolar ichida ro‘y berayotgan jarayonlami tekshirish mumkin. 
Endoskop  asbobi  yordamida  hazm  tizimining  a’zolarini,  nafas 
olish  tizimining  a’zolarini,  yurak,  qon  tomirlami,  siydik  ajratish 
tizimining a ’zolarini chuqur o‘rganish mumkin.
7.  Gistologik  va  sitokimyo  usul 
-   y oragiik  va  elektron 
mikroskoplar  ostida  to‘qima  va  hujayralaming  nozik  tuzilishini 
o‘rganish.  A’zolardan  olingan  boiakchalar  maxsus  suyuqliklar -  
12%  formalinda,  70%  spirtda,  FSU  -   bu  formalin,  spirt  va  sirka 
kislotasining  eritmasida va boshqa kimiyoviy tarkibli  eritmalarda 
fiksatsiyalanadi.  Bunda  to‘qima  va  hujaraylaming  hayotiy  strak- 
turasi  saqlanib  qoladi.  So‘ngra  tekshirilayotgan  materialni 
ravshanlashtirish  maqsadida  konsentratsiyasi  oshib  borayotgan 
spirtlardan  o‘tkaziladi.  Keyingi  bosqichda  a’zolaming  nozik 
strakturasi  maxsus  bo‘yoqlar  bilan  bo‘yaladi,  mikropreparat 
tayyorlanadi  va  mikroskop  ostida  tekshiriladi.  Sport  amaliyotida 
sportchi  organizmidan  olingan  bioptatlar  fiksatsiyalangandan
14

---

so‘ng,  to‘qima  va  hujayralaming  hayotiy  strakturalarini  saqlash 
uchun  bir  qancha  gistologik  ishlov  jarayonlaridan  o‘tiladi  va 
yoragiik  yoki  elektron  mikroskop  ostida  tuzilishi  tekshiriladi.