D. A. Axatova X. Alikulova m. Tukmurodova

TA’LIMGA TEXNOLOGIK YONDOShUVNING MOXIYATI.

Ta’limni texnologiyalashtirish fikri bu yangilik emas. Yan Amos Komenskiy ta’limning shunday umumiy tartibini topishga xarakat kilgan-ki, u inson tabiatining umumiy konuniyatlari buyicha amalga oshiriladi. Shunda Komenskiy «og’irligi tenglashgan soatning yurishidek xamma narsa anik va ravshan rivojlanib boradi va bu shu turdagi avtomat moslamasiga yokimli va kuvonch bilan karagandek yokimli va kuvonchlidir» deb taxmin kiladi.

Didaktik mashina uchun 1) anik kuyilgan maksad; 2) bu maksadni amalga oshirish uchun kerak buladigan vositalar, 3) va albatta, maksadga erishish uchun bu vositalardan kanday foydalanishning anik konun-koidalari»ni topish zarur deb yozgan edi Komenskiy (Kom.S.472). Ya’ni 300 yil oldin ta’limni texnologiyalashtirishning asosiy yondoshuvlari shakllangan edi: (1) ta’lim maksadini aniklashtirish; (2) bu maksadlarga erishishning optimal (oson) yul va vositalarini tanlash; (3) kuyilgan maksadga erishishni kafolatlaydigan ta’lim modelini loyixalashtirishni belgilovchi konun-koidalar xajmi (12 buyicha).

Oldin pedagogik amaliyotga keyin pedagogikaga karatilgan ukitish texnologiyasi XX asrning 30 yillarida AQSh da shakllangan. Keyinchalik esa u 80 yillarga kelib deyarli barcha rivojlangan mamlakatlarni kamrab oldi va YuNESKO tomonidan tasdiklandi. Shu davr ichida ta’limni texnologiyalashtirishga yondoshuv kuchaydi va aynan «ta’lim texnologiyasi» tushunchasiga ancha uzgartirishlar va anikliklar kiritildi.