Cover page obzor iqtisodiy-last 7B. cdr

ИҚТИСОДИЙ ИШЛАР БЎЙИЧА 
СУД АМАЛИЁТИ
74
имконияти бўла туриб, тўловни амалга оширмаганлиги, қарзини тан 
олмаганлиги, кредиторлик-дебиторлик қарзлари ҳақида солиштириш 
далолатномалари тузишдан бўйин товлаганлиги, ўзини атайлаб 
тўловга қобилиятсиз қилиб кўрсатганлиги ва ҳ .к) далиллар асосида 
аниқлаши лозимлиги, агар қарздор товар (ишлар, хизматлар) ҳақини 
тўлаш учун иқтисодий имкони бўлмаса, қарзни тан олиб, уни тўлашга 
ҳаракат қилаётган бўлса, судлар унинг хатти-ҳаракатларини тўловдан 
бош тортиш, деб баҳоламасликлари зарурлиги ҳақида тушунтириш 
берилган .
Бундан ташқари, Фк 420-моддасининг иккинчи қисмига мувофиқ 
сотиб олувчи олди-сотди шартномасида назарда тутилган товар 
ҳақини олдиндан тўлаш мажбуриятини бажармаган тақдирда ушбу 
кодекснинг 256-моддасида назарда тутилган қоидалар қўлланади .
Фк 256-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларига мувофиқ 
тарафлардан бири шартномага мувофиқ бошқа тарафнинг ўз 
мажбуриятларини бажаришига боғлиқ қилиб қўйилган мажбуриятни 
бажариши муқобил бажариш ҳисобланади . Бурчли тараф шартномада 
белгилаб қўйилган мажбуриятни бажармаган ёки мажбурият 
белгиланган муддатда бажарилмаслигини очиқ кўрсатиб турган 
вазият мавжуд бўлган тақдирда, муқобил ижрони ўз зиммасига олган 
тараф ўз мажбуриятини бажармай туришга ёки бу мажбуриятни 
бажаришдан бош тортишга ва кўрилган зарарни тўлашни талаб 
қилишга ҳақли .
Шу боис Ҳайъат Фк ва Пленум қарори тушунтиришларидан 
келиб чиққан ҳолда “Ҳамкор” хусусий фирмаси маҳсулот ҳақини 
тўлаш имконияти бўла туриб, тўловни амалга оширмаганлиги 
“Ясмин” МЧЖ томонидан исботлаб берилмаганлигини, қолаверса, 
“Ясмин” МЧЖ томонидан ҳам маҳсулот етказиб берилмаганлигини, 
“Ҳамкор” хусусий фирмаси тўловни амалга оширмаган тақдирда, 
“Ясмин” МЧЖ маҳсулот бермасликка ва кўрилган зарарни талаб 
қилишга ҳақли эканлигини инобатга олиб, ҳал қилув қарорини 
бекор қилиб, даъво талабини қаноатлантиришни рад этишни лозим 
топган .

---