Conference proceedings

 
 
Azərbaycanda iqtisadi islahatlar inkişaf etdikcə keyfiyyətə dair məsələlərə daha çox diqqət yetirilir. Hazırda 
Azərbaycan müəssisələrində ən ciddi problem rəqabət qabiliyyətli məhsulun istehsalının təmin edilməsinə imkan verən 
keyfiyyət sisteminin yaradılmasından ibarətdir. Hal-hazırki dövrdə Keyfiyyət idarəetmə sisteminin əhəmiyyəti nəzərə 
alınaraq mütəmadi olaraq standart təhlil edilir və dövrün prinsiplərinə uyğunlaşdırılır. ISO 9001:20015 Keyfiyyət 
İdarəetmə Sistemi beynəlxalq standartına sonuncu dəyişikliynə əsasən yeni struktur on əsas maddədən ibarətdir. Cədvəl 
1-də son iki veriyanı əhatə edən maddələr müqayisəli şəkildə göstərilmişdir.
Cəlvəl 1 : ISO 9001:2008 və ISO 9001:2015 beynəlxalq standartlarının müqayisəli təhlili 
23.
ISO 9001:2008 
24.
25.
ISO 9001:2015 
1.
Tətbiq sahəsi 
1.
Tətbiq sahəsi 
2.
Nümunələr 
2.
Nümunələr 
3.
Terminlər və təriflər 
3.
Terminlər və təriflər 
4.
Keyfiyyət İdarəetmə Sistemi 
4.
Təşkilati mühit 
5.
İdarəetmə Məsuliyyəti 
5.
Liderlik 
6.
Resursların İdarə edilməsi 
6.
Planlaşdırma 
7.
Məhsul tutma 
7.
Məhsul buraxılışı 
8.
Ölçmə, Təhlil və Təkmilləşdirmə 
8.
Əməliyyat 
Standartın yeni strukturu daha çox ümumiləşdirilmiş və xidmət sektoru tərəfindən daha asan tətbiq oluna bilmə 
xüsusiyyətinə malik olmuşdur. Yeni versiyada risklərin idarəedilməsi anlayışından istifadə olunub. ISO 9001:2008-də 
risklərin idarə edilməsi məsələsinə toxunulsa da (Giriş 01.ümumi müddəalar a) bəndi), lakin əvvəlki versiyada onların 
idarə edilməsi üzrə fəaliyyətlər barədə məlumat verilmirdi. Yeni versiyada isə keyfiyyəti idarəetmə sisteminin 
effektivliyinin artırılması, yaxşılaşdırılmış nəticələrə nail olunması və neqativ nəticələrin qarşısının alınması üçün 
səylərin risk və imkanlara yönəldilməsinin vacibliyi qeyd edilir. ISO 9001:2015 standartında təşkilatın iş mühiti 
anlayışından istifadə olunub. Standartda təşkilatın iş mühiti təşkilat tərəfindən məqsədlərin qoyuluşuna və ona nail 
olunmasına təsir göstərə bilən daxili və xarici amillərin məcmusu olaraq müəyyən edilib.
Yeni versiyada liderlik anlayışından istifadə olunub. Standartın 5.1 maddəsində təşkilatın keyfiyyəti idarəetmə 
sisteminin səmərəli fəaliyyət göstərməsi və planlaşdırılmış nəticələrə nail olmasını təmin etmək üçün ali rəhbərliyin 
funksional vəzifələrinin səlahiyyət və məsuliyyətlərinin müəyyən edilməsi üzrə tövsiyələr verilib. Keyfiyyəti idarəetmə 
sistemi ilə əlaqəli sənədləşdirilmiş məlumatların strukturu və məzmunu həm təşkilati proseslərlə, həm də təşkilatın digər 
məqsədlər üçün istifadə etdiyi məlumatlarla əlaqəli olduqda istifadəçiləri üçün daha uyğun ola bilər. 
Yeni standartda proses yanaşmasına daha çox diqqət yetirilir. Yalnız proseslərin giriş və çıxışlarını 
müəyyənləşdirmək, keyfiyyəti idarəetmə sistemində iştirak edən şəxslərin məsuliyyət və səlahiyyətlərini 
müəyyənləşdirmək, resursları və xüsusiyyətləri təyin etmək deyil, eyni zamanda müsbət və mənfi imkanlar da daxil 
olmaqla riskləri də idarə etmək lazımdır. Başqa sözlə, təhlil, izləmə, doğrulama və yoxlama fəaliyyətləri daxil olmaqla 
həyata keçirilmiş fəaliyyətlərin nəticələri (dəlilləri) itirilməyib, şirkətə məlumatları özü üçün əlverişli formatda qurmaq 
imkanı verilir.
Nəticə 
Tədqiqat işində ISO 9001:2015 standartının aktuallığı və onun ISO 9001:2008-dən fərqi araşdırılmışdır. 
Standartın əvvəlki versiyası Keyfiyyət İdarəetmə Sisteminin təkmilləşdirilməsinə və həyata keçirilməsinə əsaslanır. Yeni 
strukturda Keyfiyyət İdarəetmə Sisteminin və proseslərin inkişafı birlikdə aparılmışdır. Nəhayət, idarəetmə 
qiymətləndirməsinin həcmi uzadılıb və şirkətin strateji istiqaməti, əlaqəli tərəflərin fikirləri, risk və fürsət 
qiymətləndirilməsi tətbiq edilmişdir.