Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

3.1.52.
 
George Dandin
198
 (1927) 
George Dandin
(Kendince) 
7 Haziran Pazartesi günü Azerbaycan Tiyatro okulundaki öğrencilerimiz meşhur 
Moliere
199
’in aynı addaki eserini oynadılar. Yalnız Fransızların değil, belki de bütün 
dünyanın meşhur komedi yazarı olan Moliere, bununla bizim sahnemizde ikinci defa 
görünüyordu. Onun “Cimri” adlı eseri, Moskova Tiyatro Okulumuz tarafından
200
uzun 
yıllardan beri geçen yıla kadar birer kez oynanmıştı. Bu sefer koyulan eseri yanlış 
seçilmiş diye almıyoruz. Bakülü öğrencilerimiz bunu seçmekle iyi bir iş yaptılar. Eser, en 
azından, bir veya yarım aktörü yetiştirmeye, eğitmeye yarıyordu. Sonra onun 
sahnelenmesinde sıradan eserlerin ilginç ve acayip tarz (stil) ları vardı. Mesela; perde her 
zaman açık duruyordu. Oyunun başlangıcını ve bitişini çalışanlar bildirirdi. Oyunun bir 
kısmı izleyiciler arasında oynandı. O zaman eserde yazarlara kanun gibi gelen bazı ilkeler 
gözlemlendi, yani; her üç perde de aynı mekânda, aynı dekorla devam etmektedir (yer 
birliği). Olay bir gece gündüz içinde olup bitmektedir (zaman birliği). Herkes kendi 
kostümü (jupi) ile çıktı ve daha başka şeyler... Bu eser, orta asır tiyatro tarzında yazıldığı 
için özünde bizim Özbek izleyicilerine çok yakın noktaları bulunabilirdi. Bu tarafı, en 
azından tecrübeyle sabit olduğu üzere, bizim halk oyunları temeline yakın noktaları şişirip 
ön plana çıkarıp gösterilseydi daha iyi bir sonuç verirdi, belki… 
Lakin oyunun en zayıf noktası da ne yazık ki işte bu “uyarlama” kısmıdır. Açıkça 
söylemek gerekirse, bizim Eğitim Bakanlığımız kendi zamanında daha iyi bir yönetmen 
için gerekli olan parayı vermemiş, verse de az vermiş, iyi bir yönetmen gelmemiş, gelen 
olsa da canı gönülden çalışmamış… Uzun lafın kısası “uyarlama” tarafı çok zayıf kalmış.
Delikanlılarımız ve kızlarımız gerçekten çabalayıp oynuyorlar. Mümkün olduğu 
kadar etkilemek için ellerinden geleni yapıyorlar. Buna rağmen o kadar etkili olmadı. 
Gerekli yerlerde heyecanı tam yansıtamadı. Hatta bazı yerlerde heyecan hiç yoktu. 
198