Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

3.1.32.
 
Gelişmektesin Eğitim!
84
 (1923) 
“56 yıl çarlar zamanında, altı yıl inkılap içinde yerli halka eğitim verme meselesini 
düşünme ile geçirdik. Şimdi harekete geçmek, işe koyulmak gerek”! (Yoldaş Sulton 
Sakizbayoğlu
85
). 
Bu, çok doğru bir fikir. Bunu Yoldaş Sakizbayoğlundan başka yine birçok kişiden 
duyuyoruz.
İnkılabın altıncı yıl kutlamaları da gayet doğal ve gayet güçlü bir hevesle 
ağızlarımızdan slogan çıktı: 
“İnkılabın yedinci yılı eğitim yılı olsun!” 
Gazetemizin 118. sayısında basılan Yoldaş Mirzahid Akıl’ın makalesi ile Yoldaş 
Lappin’in yine bir makalesi bu sloganın çok zamanında meydana atıldığını 
göstermektedir. 
Bundan sonra : “Eğitim gerek!” desek, bunda samimiyetten başka bir şey yoktur. 
Neden derseniz, Fergana halkının 5 yıldan beri çektiği bütün külfetleri bu dileğin 
günümüze kadar samimiyet ile dile getirilmeyişinden kaynaklandı. Önce: “Eğitim gerek!” 
diye biz söyledik, hükümet söyledi, anlayan, bilen yiğitler söyledi. Şimdi halk, kitleler, 
köyler ve kasabalar söylemektedir. “Fergana” nın 188. sayısında basılan Hokant 
ilçelerindeki eğitim işleri raporu köylerdeki durmak bilmez isteğin tercümanıdır.
Hokant ilçelerindeki “Eğitim gerek!” diyen halkın dileği, bütün Fergana halkının 
dili ile her gün her saat söylenmektedir. Bunun içindir ki şimdiki zamanda okulların 
çokluğu şehirlerden köylere, yani, halkın kalabalık olduğu oturduğu yere göçtü. 
Öğretmen bulup, tamir edip okul açtıranlar köy çiftçileri oldular. Halktan çıkan bu 
istekleri memnuniyetle yerine getirmesi gereken eğitim idarelerimizin baştan itibaren 
bozuk olduğunu çok söyledik, çok yazdık. Fakat uzun zaman sesimiz çöllere uçup gitti.
Son zamanlarda cumhuriyetimizin Eğitim Bakanlığında biraz değişim oldu. Yani 
bakanlığın başına orada çalışan, eğitim kaygısına kendini vermiş kişiler getirildi. Bu 
84
“Fergana” gazetesinin 1923 yılı 19 Kasım sayısında “Q” imzası ile basılmış. İlk defa Çolpan “Eserler” i 
4. cildinde yeniden yayımlandı. 
85
Sulton Sakizboy ogli (Sulton Segizboyev) (1899 – 1938) – tanınmış devlet erbabı. 1937 yılında 
Özbekistan Sovyet Halk Komiserliği reisliği yapmış. 

---

164 
güzel hareketin sonucu görülmeye başlandı. Elbette Eğitim Bakanlığını geliştirmek için 
olsa gerek, bu ayın 11. günü Taşkent’te Devlet planlama binasında büyük bir yoplantı 
yapılıp, o toplantıda Türkistan Cumhuriyetinin Eğitim Siyaseti meselesi gözden geçirildi. 
Konferansa parti merkez komitesi, merkez icra komitesi, Sovyet bakanlık temsilcileri, 
türlü bakanlıkların heyet üyeleri, yüksekokulların müderrisleri, özel eğitim-medeniyet 
teşkilatlarının vekilleri ve eğitim işine gönül veren bazı kişiler katıldılar. 
Konferans sonucunda eğitim işlerine sürekli yardım etmek için en saygın parti ve 
hükümet idarelerinin vekillerinden oluşan bir yardım dairesi oluşturuldu.
Böylece, halk okul soruyor, eğitim talep ediyor: Cumhuriyetin en üst idareleri de 
bu isteği, bu talebi hangi yol ile olsa da yerine getirmek için kolları sıvamıştır. Halkın 
isteği, merkezden rehberlik ve yardım olsa, her gerçeğin temeli olan bilim ve onu halk 
arasına yayma işi gerçekten yeni, doğru ve ümitli bir yola girmiştir.