Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Baliqlarni soTdirish
Baliqlarni soTdirishdan (vyaleniye) asosiy maqsad me’yorida tuzlangan baliqlami tabiiy va sun'iy usulda tarkibidagi suvini kamaytirish va ta'mini yaxshilash, nozik, xushbo‘y va aromatliligini yaxshilash, oziqaviy
211



qimmatini ko‘tarish hisoblanadi. So‘ldirish maqsadida asosan yog‘li va o‘rta yog‘li baliqlardan foydalaniladi (osyotrlar, lososlar, karplar va ayrim okean baliqlari shular jumlasiga kiradi).
Baliqlami so‘ldirish jarayonida birmuncha murak- kab fizik va biokimyoviy o‘zgarishlar yuz beradi. Baliqlaming tashqi ko‘rinishida ham birmuncha ijobiy o‘zgarishlar yuz beradi. Mahsulotning mazasi yax- shilanadi. Shunga ko‘ra, baliqlar qayta ishlanmasdan oziq sifatida iste’mol qilinishi mumkin.
Issiqlik va havo ta'sirida baliq tanasidagi suv kamayadi, muskul to‘qimasi zichlanadi.
So‘ldirish sifatini va yetilganligini baholash uc- hun aldegid soni hisobga olinadi. Uning maksimal ko‘rsatkichi o‘rtacha 15-20°C haroratda olib boriladi. Shuningdek, sun’iy usulda shamollatish va ilitish im- koni bo‘lgan kameralar (xonalar)da amalga oshiriladi.
Tabiiy so‘ldirishda asosiy texnologik jarayonlar: - xom ashyoni tayyorlash, navlarga ajratish, tuzlash, namlash, yuvish, so‘litish, so‘nggi marta navlarga bo‘lish va joylashtirish hisoblanadi.
So‘ldirish uchun tayyorlangan xom ashyo shilliqdan tozalanadi. Baliqlar nimtalanmaydi. Lekin katta baliqlar nimtalanishi mumkin. Umuman, baliqlar vazniga ko‘ra navlarga ajratiladi. Ulami tuzlash o‘z guruhlari bo‘yicha olib boriladi. Tuzlangan baliqlardan ortiqcha tuzini olib tashlash maqsadida ular namlanadi va yaxshilab yuviladi. Bunda baliqning yuza qismlarida tuz bo‘laklari qolmasligi lozim. Aks holda ular kristallashib qoladi. Yuvilgan baliqlar maxsus veshalkalarga joylashtirilib, shamollatish mumkin bo‘lgan ochiq yerlarga osib qo‘yiladi.
Vobla baliqlari uchun so‘ldirish vaqti ikki haftadan bir oygacha davom etishi mumkin. Umuman, baliqlami soidirish - birmuncha mas’uliyat talab qiladigan
212



texnologik jarayon hisoblanadi. Bunda mahsulotning tovar sifati shakllanadi va xaridorgirligi ortadi.