Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Sun’iy so‘ldirish ikki etapga bo‘linadi. 1. Qisqa muddatli, jadal usulda baliqlami suvsizlantirish, ya'ni baliq tanasidagi suv miqdorini kamaytirish. 2. Baliqlaming saqlash jarayonida yetilishini ta'minlash hisoblanadi.
Vobla balig'ini suvsizlantirish o‘rtacha 110-120 soat davom etadi. Bunda dastlabki 16-20 soat davomida harorat 20°C boiishi lozim. Keyinchalik u 25°C va so‘nggi sutkalarda 25-28°C boiishi mumkin. Oxirgi
«dam olish» vaqtida 20°C gacha pasayishi talab etiladi.
Umuman, baliqlar tabiiy yoki sun’iy usulda soidirilishidan qat’i nazar ularda sodir boiadigan barcha biokimyoviy jarayonlar deyarli bir xilda yuz be- rishi aniqlangan.


S o iitish sifatiga b o ig a n talablar
Soiitilgan baliqlar (vobla, krasnopyorki, taran baliqlari hisobga olinmaganda) asosan ikki xil: I va II navga boiinadi.
I navli soiitilgan baliqlarga turli semizlikda boigan, tanasining yuza qismida kristallashib qolgan tuz qoldiqlari boimagan, konsistentsiyasi zich va qattiq boigan, to‘g‘ri nimtalangan, hidi va mazasi me’yor darajada boigan baliqlar kiradi. Okean baliqlari uchun ba’zan qisman yod yoki nordon hidli boigan baliqlar ham I navga kiritiladi.
II navli soiitilgan baliqlar barcha xususiyatlariga ko‘ra I navdan ajralib turadi. Masalan, qorin qis- mi yumshoqligi va sarg‘ayib qolganligi, kristallashib qolgan tuz qoldiqlari boiishi, mayda baliqlar jabra qopqoqlari va qorin qismi shikastlanishi, oksidlangan moy hidining buriqsib turishi shular jumlasiga kiradi.
213



I va II nav so‘litilgan baliqlaming namlik darajasi asosan bir xil bo‘ladi. Masalan, kefal, shemay, ribets, sibir yazi, leshch, sinets, tolstolobik va amur baliqlarida 45-50 foizni tashkil qilar ekan. Mahsulotning tuz miqdori ikkala navda hamlO-14 foiz atrofida bo‘ladi.
SoMitilgan baliqlarni joylash, tashish va saqlash tadbirlari. So'litilgan baliqlar savdo korxonalariga yog‘och yoki kardon yashiklarda, hamda korzinalarda chiqariladi. Yashiklaming ichki qismida qog'oz to‘shaladi. Ulaming og‘irligi 30 kg gacha bo‘lishi mum- kin. Ayrim hollarda vazni 40 kg keladigan qoplarga joylashtirilgan mahsulot sotuvga chiqarilishi mumkin. Yashiklaming ikki yon tomonida havo harakati uchun 2,5-3 sm li teshiklar qilinadi.