Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Muz-tuz aralashmasida muzlatishda - muz (75-85%) va tuz (25-15%) bo‘lgan aralashmadan foydalaniladi. Bunda aralashma harorati -11 dan -14°C gacha pasayadi.
197



Baliqlarga ishlov berishda muz erib, baliqning tana haroratini pasaytiruvchi sovuq namakob hosil bo‘ladi. Namakob baliq go‘shtiga singadi. Namakob ta’sirida baliq jabralari oqarib ketadi, go‘shti esa deyarli qorayib, baliqning tashqi tomoni xira bo‘lib qoladi.
Baliqlar bu usulda muzlatilishi natijasida ayrim hollarda muzning qirrali bo‘laklari baliqlami ezadi va terisi shikastlanadi. Shuningdek, yuqori qatlamning og‘irligi natijasida quyi qatlamdagi baliqlaming shak- li o‘zgaradi. Binobarin, uning har qavati orasida mxlangan tunika to ‘siqlari qo‘yish tavsiya etiladi.
B a l i q f l le s i - baliq tanasidagi iste’molga yaroqsiz qismlarini olib tashlab, asosan baliq go‘shtidan tayyorlangan mahsulotdir. Uni tayyorlash uchun, oldin baliq yuviladi, briket yoki yarim nimta (treska baliqlar) ko‘rinishida bo ‘lak-bo‘lak qilib muzlatiladi. File - asosan, treska, kerex, leshch, sazan, laqqa baliq, sudak, dengiz okuni, cho‘rtan baliq, paltus va boshqa tur baliqlardan tayyorlanadi.
File tayyorlash uchun belgilangan baliqtaming tangachasi tozalanib (treska balig‘idan tashqari), ichak-chavag‘i olib tashlanib, boshi ajratiladi, yelka kamar suyaklari, umurtqa pog‘onasi va qovurg‘a suyaklari ajratib olinadi. Treska balig‘ining qomidagi qora pardasi olib tashlanadi. Treska, paltus va leshch baliqlari go‘shtidan tayyorlangan filelarda qovurg‘a suyaklari boTishi mumkin. Shuningdek, laqqa, paltus va treska baliqlarining ustidagi terilarini olib tashlashga mxsat beriladi.
M u z l a t i l g a n b a l i q n a v l a r i . Muzlatilgan baliqlar asosan ikki navga (I va II) boTinadi. Baliq sifatini belgilovchi ko‘rsatkichlari: semizligi, tozalanish darajasi, yaralanganligi, shikastlanganligi va jarohatlan- ganligi, hamda baliq muzi erib ketgach, go‘shtining qattiq-yumshoqligi va hidi shular jumlasidandir.
198