Choriyev sayidaminning

Ishlab chiqarish davrining davomiyligi. Ishlab chiqarish davri deb biror — bir mahsulotni tayyorlashda unga (boshidan to oxirigacha) sarf bo'lgan hamma ish va dam olish vaqtlari umumiy davomiyligining ish vaqti birligi (kun, soat, minut) bilan o'lchanib, quyidagi formula bilan aniqlanadi.
^Tsq = Ye t.j + Ye¹ k.j. + Ye m.j. + Ye¹ x.m. + Ye¹ d.o. + Yex.y.K .
bu yerda: T_sq —ishlab chiqarish sikl davomiyligi (muddati); Ye^t t.j — bir sikl tarkibidagi hamma texnologik jarayonlar davomiyligi (muddati); Ye^t k.j — bir sikl tarkibidagi hamma ko'chib yuruvchi jarayonlarning davomiyligi (muddati); Ye^tM.j. — bir sikl tarkibidagi hamma texnikaviy nazorat jarayonlarning davomiyligi (muddati); Ye^t d.o — bir sikl tarkibidagi hamma reglamentlikdan olish vaqtlarining davomiyligi (muddati); Ye^tx.M. — bir sikl tarkibidagi hamma xizmat qiluvchi jarayonlar tarkibining davomiyligi; Ye_t.y.k — hamma ishlab chiqarishning ulami qismlar birligidagi sikl davomiyligi.


Ishlab chiqarish davri davomiylik muddatini qisqartirish omillari. Har bir ishlab chiqarish siklida texnologik va ko'chib yurish jarayonlari bo'lib, ularning bir birlari bilan vazifalarini almashib bajarishlari natijasida ishlab chiqarish sikllari davomiyligi uzunligini qisqartirish mumkin. Shunga o'xshash nazorat, reglamentlikdan olish va boshqa jarayonlarni ham qisqartirish mumkin.
Ishlab chiqarish siklining qisqarishi esa mahsulot ishlab chiqarishdagi hajmga, sifatga va boshqa iqtisodiy ko'rsatkichlariga ta'sir ko'rsatadi. Shuning uchun, texnologik ishlab chiqarish siklini kam vaqt sarf bo'ladigan variantlarni qo'llash kerak. Ishlab chiqarish siklini davomiyligini qisqartirish omillari 8 — rasmda ko'rsatilgan.


Ishlab chiqarish turlari. Ixtisoslashish darajasiga, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning turlari va miqdorlariga qarab ishlab chiqarish yakka (donalab), seriyali va ommaviy ishlab chiqarish turlariga bo'linadi.
Yakka ishlab chiqarish — mehnat jarayonlarining tuzilishi, o'zining beqarorligi bilan korxonalarning asosiy ishlab chiqarish ish joylarida bajarilayotgan jarayonlar bir mahsulot tayyor bo'lgandan so'ng ikkinchi mahsulot uchun o'zgaradi, yana yangi mehnat jarayoni boshlanadi.
Seriyali ishlab chiqarish — bu ishlab chiqarish shaklida ma'lum vaqt oralig'ida bir xil mahsulotlarning seriyalarini tayyorlash takrorlanadi.
Ommaviy ishlab chiqarish — mehnat jarayonining davomiyligi va uning murakkabligi bilan farq qiladi. Bu yerda mahsulot tayyorlash har bir ish joyida, har bir ish kunida bir xil mehnat jarayonida tayyorlanadi.