Chomskiy ta`limoti va sintaktik strukturalar Bevosita ishtirokchilar

Formallashtirish – bilimlar majmuasini, mazmunini muayyan shakllar yorda­mida sun’iy til belgilari orqali ifodalash. Grammatikani formallashtirish tendensi- yasi XX asr o‘rtalarida kuchaydi. Bu bevosita tilning strukturasini yanada aniq parametrlarda ifodalashga intilish, uni kompyuterga moslashtirishga urinish bi­lan bog‘liqdir. Formal grammatika nazariyasi matematik mantiq, matematik lingvistikaning rivojlanishi natijasida yuzaga kelgan. Grammatikani formallash­tirish (lotincha «forma» - «shakl», «tashqi ko‘rinish») konsepsiyasining asoschisi amerikalik tilshunos Noam Chomskiydir. Formal grammatika abstrakt simvollar orqali bayon etiladigan grammatika hisoblanib, unda til qoidalari, so‘z yasalishi, birikma va gap qurilishi turli xil lingvistik modellar, struktur sxemalar yordamida tavsiflanadi. Formal grammatika 3 ta birlik asosida ish ko‘radi:

1. 
   Word-classes - so‘z turkumlari (tub va yasama so‘zlar).
   
2. 
   Phrases - gap bo‘laklari.
   
3. 
   Sentences - gap konstruksiyalari sxemalari, modellari.