Chomskiy ta`limoti va sintaktik strukturalar Bevosita ishtirokchilar

Keyslar

Keys 1. “Shabboda qurg‘ur ilk sahar olib ketdi gulning totini” degan gapning sintaktik tahlil qilishda deskreptiv lingvistikaning bevosita ishtirokchilar (BI)ga ajratish metodidan foydalanildi. Bevosita ishtirokchilarga ajratish jarayoni yuqoridagi sintaktik birlikdan boshlanib, morfologiya, morfemika, fonologiya sathlarigacha davom ettirish topshirildi. Gapni bevosita ishtirokchilar (BI)ga ajratish metodidan foydalanib davom ettiring.

Keysni bajarish bosqichlari va topshiriqlar:

1. Bevosita ishtirokchilar (BI)ga ajratish metodi haqida batafsil ma’lumot yig‘ing. (guruhlarda)

2. Bevosita ishtirokchilar (BI)ga ajratishni morfologiya, morfemika, fonologiya sathlarigacha davom ettiring. (individual holda)

Nazorat savollari:

1. “Matematik lingvistika“ atamasi va uning ikki ma’nosi.

2. Matematik lingvistika tilshunoslikning tarkibiy qismi sifatida.

3. L.Blumfildt, R.Yakobson, N.Xomskiy, N.Trubetskoylar formal grammatika yaratish nazariyasining asoschilari sifarida.

4. Ifodalanuvchi grammatika va aniqlovchi grammatikaning o‘zaro munosabari.

5. Til birliklarini matematik tahlil qilish metodlari va ularning uch ko‘rinishi: a) nazariy to‘plamlik belgilarini aniqlash metodlari; b) transformatsion yoki algoritmlik belgilarini aniqlash metodlari; v) ehtimollik belgilarini aniqlash metodlari.

6. G.Kantor to‘plamlar nazariyasining asoschisi sifatida.

7. Tilshunoslikdagi komponent tahlil metodi va uning to‘plamlar nazariyasi bilan o‘zaro munosabati.

8. To‘plamlardagi binar munosabatlar va ularning uch xususiyati: a) refleksivlik xususiyati; b) simmetriklik xususiyati; v) tranzitivlik xususiyati.

9. Transformatsion yoki algoritmlik belgilarini aniqlash jihatdan til birliklarini tahlil qilish metodlari.