Чизиқли электр занжирларини ҳисоблашнинг асосий усуллари

3.Устма-уст тушириш услуби

• Занжирларни ушбу услубда ҳисоблаш қуйидагича амалга оширилади:

- аввалига бирин кетин ҳар бир ЭЮК манбаси ҳисобига ҳосил бўладиган токлар топилади (бунда бошқа манбалар йўқ деб қаралиб, фақат манба ички қаршилиги ҳисобга олинади);

- кейин тармоқ токлари ҳар бир манбадан ҳосил бўладиган токлар йиғиндиси сифатида топилади.

3.Устма-уст тушириш услуби

• Мисол. Берилган схемадаги тармоы токларини суперпозиция тамоили орқали топиш талаб қилинган. R1 = 2 Ом; R2 = 4 Ом; R3 = 6 Ом; J = 5 А; E = 20 В.
• Ечиш. Ток мусбат йўналишини танлаймиз. ЭЮК манбаси олиб ташланган, ва cd учлар қисқа туташтирилган ҳол учун ток манбасидан ҳосил бўладиган тармоқ токларини топамиз.
• в - расмдаги схемадан ЭЮК тасирида ҳосил бўладиган тармоқ токларини ҳисоблаймиз (ab учлар узилган, чунки ток манбаси ички қаршилиги жуда катта, чексизликка интилади):

I''1 = 0; I''2 = I''3 = E / (R2 + R3) = 2 A.

3.Устма-уст тушириш услуби

• Натижавий тармоқ токлари кўриб чиқилган режимлардаги токлар алгебраик йиғиндиси сифатида топилади.

I1 = I'1 + I''1 = 5 + 0 = 5 A;

I2 = I'2 - I''2 = 3 - 2 = 1 A;

I3 = I'3 + I''3 = 2 + 2 = 4 A;

а ва в нуқталар орасидаги кучланиш қуйидагича топилади:

ϕa - ϕb = I2R2 + I1R1;

Uab = 1·4 + 5·2 = 14 B.

4.Тугунлараро кучланиш услуби

• Занжирнинг ҳар қандай тармоғидаги токни тугунлараро потенциаллар фарқини билган ҳолда топиш мумкин.
• Тугунлараро кучланишни аниқлашга асосланган услубга тугунлараро кучланиш услуби дейилади.
• Тугунлараро кучланиш услубида намаълумлар сони тенгламалар сонидан ошмаслиги керак.
• Тугунлараро кучланиш услуби Кирхгоф услубининг модифиқациаланган варианти ҳисобланади.
• Ушбу услубни қўллаш мураккаб занжирнинг тугунларининг сони мустақил контурлар сонидан кам бўлган ҳолида авзал ҳисобланади.