Chirchiq davlat pedagogika universiteti matematika va informatika fakulteti matematika va informatika

Satrlar ustida aniqlangan amallar haqida

Satrli ma’lumotlar bo‘yicha python dasturlash tilida bir qancha amallar aniqlangan. Bu amallarni ishlash jarayoni va ulardan foydalanishni ko’ramiz.

s1+s2	S1 va s2 satrlarni bir biriga ulaydi
s1*s2	S1 satr ma’lumotlarini ikki marta bir biriga ulaydi
s1[n:m]	S1 satr elementlarini n-dan boshlab m-gacha ajratib oladi
s1[n:m:x]	S1 satr elementlarini n-dan boshlab m-gacha x tasini ajratib oladi
s1 in s2	S2 satr tarkibida s1 satr borligini aniqlaydi
max(s1)	S1 satr tarkibida eng katta kodga ega elementni aniqlaydi
min(s1)	S1 satr tarkibida eng kichik kodga ega elementni aniqlaydi
len(s1)	S1 satr elementlar uzunligi ya’ni sonini aniqlaydi

Satrlar bilan ishlash

Satr Unicode kodirovkasidagi belgilar ketma-ketligini ifodalashda qo`llaniladi.Satrlarning alohida belgilariga kvadrat qavs ichida indekslarini ko`rsatish orqali murojaat qilishimiz mumkin.



Indekslash noldan boshlanadi, shuning uchun satrning birinchi belgisi 0 indeksiga ega bo'ladi. Agar satrda mavjud bo`lmagan indeksga murojaat qilinsa, IndexError istisno xatoligi yuzaga keladi. Masalan, yuqoridagi holatda, satr 11 ta belgidan iborat bo`lib, uning belgilari 0 dan 10 gacha indekslarga ega bo`ladi. Satrni oxirdan boshlab uning belgilariga murojaat qilish uchun manifiy indekslashdan foydalanish mumkin. Ya`ni, satrdagi eng oxirgi belgini -1 index orqali, oxirdan bitta oldingi belgisini -2 indeks orqali va hakozo tartibda olish mumkin.Quyidagi misollarni ko`rish mumkin.

Satrlar o`zgarmaydigan (immutable) tur hisoblanadi, shuning uchun ham satrni o`zgartirishga harakat qilinsa xatolik yuzaga keladi, masalan:

Bu erda ss satrning 2-chi belgisiga yangi qiymat berish uchun ss[1] = “R” tarzdaamal yozilgan. Natijada xatolik ro`y beradi. Chunki satr tarkibidagi belgilarni uning indeksi orqali o`zgartirishga yo`l qo`yilmaydi. Faqatgina satrga boshqa qiymat yozish orqali satrni to`liq o`zgartira olamiz.