Chiqindilarni boshqarish

III BOB. KO‘P KOMPONENTLI QATTIQ MA'ISHIY CHIQINDILARNI UTILIZATSIYA QILISH VA IKKILAMCHI QAYTA IShLASH.

3.1. Ko‘p komponentli qattiq maishiy chiqindilar

Hozirgi vaqtda, texnikaning keng ko‘lamli rivojlanishi va texnik uskunalarning turlariga bog‘liq holda turli xil chiqindilar paydo bo‘lmoqda. Shtatdagi xodimlarning g‘ayrati, demakki, shirkatning nufuzi, shuningdek, g‘oyat katta darajada elektronikaning holatiga bog‘liq. Aynan shuning uchun asbob uskunaning holatiga alohida e'tibor berish lozim. Firmadagi texnikaning yangilanishga mos ravishda savol tug‘iladi. Eskirgan texnikani qaerga jo‘natish kerak? Ana shunday texnikalarni sotish qiyin, chunki eskirgan texnik jihoz bilan kamdan kam odam qiziqadi. Biroq shunday vaziyatda, agar texnika nosoz bo‘lsa uni sotib bo‘lmaydi va u sizning tashkilotingizning hisobida bo‘ladi. Bu vaziyatda eng qulay yechim bu barcha qoidalar asosida eski texnikani hisobdan chiqarish va utilizatsiyaga o‘tkazish. Texnik chiqindini axlatxonaga olib borib tashlash ma'qul emas, chunki atrof muhitga zarar keltiradi. Elektron jihozning yaratilishida xavfli sim elementlardan foydalaniladi, bularning parchalanishi tabiatga shikast yetkazadi.
Siz ish vaqti eng eski kompyuterdan foydalanayotgan bo‘lsangiz, u sizga ham, atrof muhitga ham zarar keltirmaydi. Ekologik omil natijasida kimyoviy reaksiyalar amalga oshadi, yakunida zararli birikmalar hosil bo‘ladi. Axir bu atrof muhitni ifloslantiradi.
Bilamizki, avtomatlashtirilgan texnikalarning utilizatsiyasi zarurdir, chunki jihozning tarkibida bir qancha qimmatbaho metallar bor. Har qanday firma qonun bo‘yicha barcha qimmatbaho metallarning sarfini hujjatlar asosida ishlaydi. Sizga uzatilgan elektron kompakt qismlardagi foydali metallarning mavjudligi haqida hujjat talab etiladi.
Jihozlar plastik va turli metallardan yasaladi, ularni qayta ishlash uchun mutaxassislarga topshirish kerak. Kompyuterlarning mahoratli utilizatsiyasi bu qiyin, biroq juda muhim jarayon. Texnikaning utillashtirish jarayonini faqatgina tajribali firmalar o‘tkazishadi.
Qonun bo‘yicha radioelektron lampalarni zararsizlantradigan va qayta ishlaydigan zavodlarga yuborish kerak. Bular shunday tashkilotlarki, ifloslangan aralashmalardan yuqori sifatli foydali metallarni ajratib olish bilan shug‘ullanadi. So‘ngra ulardan bankka oid quyulmalar tayyorlanadi. Rossiyada shunday zavodlar soni 9 ta, kambag‘al xom ashyoda 2 ta zavod. Ular maxsuslashtirilgan Ural elektronik va Kishtim mis elektrolit zavodi.