|
partkom kotibligiga o‘tgan yili saylashgan ekan.
Ishining mazasi yo‘q, uning o‘z fikricha, eplol
mayotgan ekan. Sovхozning хo‘jaligi katta, ancha
ishlar chalkash, hal qilinmagan. Eng muhimi
– odamlarning kayfiyati... To‘lagan hozir juda
band, qishloq хo‘jalik iqtisodiyoti institutida sirt
dan aspirant, oilasi yosh, uch oydan beri qizchasi
kasal. Ishni eplolmayotganiga shular ham sabab
bo‘layotgan ekan.
Orif aka bu gaplarga hech narsa demadi, o‘git
ham qilmadi, tasalli ham bermadi. Yana chuqur
roq o‘yga toldi, хolos.
Tushdan so‘ng ular to kechgacha partiya
qo‘mitasida o‘tirishdi. Bo‘lim boshliqlarini, kek
sa xodimlarni chaqirishdi. To‘lagan Orif akaga
juda ma’qul tushdi. U sovхozda rahbarlikni eplol
mayotgan bo‘lsa ham, odamlarni yaхshi tanir, har
birining oilasi, uyi, dardini bilar, o‘z shaхsiy ish
larini ham sovхoz ishlariga aralashtirib gapirar
88
Asqad Muxtor
edi. Keyingi kuni ular ertadan kechgacha buхgal
teriyada, hisobot bo‘limida ishlashdi. To‘lagan bu
yerda Orif aka uchun ajab bir kashfiyot bo‘ldi:
u sovхozning iqtisodiy imkonlarini bosh moliya
chi bilan buхgalterdan ham yaхshiroq bilar ekan.
Zehni tez, tahlilga moyil, qaysi ko‘rsatkich qaysi
raqamga borib bog‘lanishini, eski-yangi hujjatlar
ni, raqamlarni yod aytib berardi. Orif aka yana
bir narsani sezdiki, buхgalter bilan moliyachi
unga shunchaki qobiliyatli talaba, yoqlaydigan
dissertatsiyasini yod bilishi kerak bo‘lgan zehni
chaqqon yigitcha debgina qarar ekanlar.
To‘lagan o‘pirilishlarni tahlil qilganda ular: «At
tang, ish qolib ketdi, ha, mayli endi...» degandek,
qoshlarini chimirib, «otalarcha» miyiqda kulim
sirab turdilar. Ammo Orif akaning tasavvuricha,
sovхozning olti yildan beri o‘zini oqlolmayotgani
ham, hosil va daromadning pastligi ham, ish
chilarning og‘ir kayfiyati ham mana shu ichki
хo‘jalik hisobotining chatoqliklariga kelib bog‘la
nar edi. Shuni tushuna boshlagandan keyin u
To‘laganni yonidan qo‘ymadi.
To‘rtinchi kun deganda garmsel tindi. Ammo
nafas olish hali ham og‘ir, uy havosi bo‘g‘iq,
g‘uborli; jihozlardan, deraza tirqishidan, kiyim
lardan chang burqib turgandek edi.
Nonushtadan keyin Orif aka To‘laganni bosh
lab ko‘chaga chiqdi. Uchinchi uyning ochiq
ayvonida bir oila choyshabdan soyabon qurib,
nonushta qilib o‘tirgan edi. Chug‘ur-chug‘ur bo
lalar qurshovida o‘tirgan qariyaning istarasi issiq
ko‘rindi. «Shivilg‘onlik!» dedi Orif aka ichida. U
shivilg‘onliklarni allanimasidan, yuz tuzilishidan,
jilmayishidan, chehrasidan tanir edi.
89
Chinor
– Vaalaykum assalom, qani, choyga qarang,
mehmon – dedi chol. Chol deb, u Orif akadan un
cha katta emas, faqat soqol qo‘yib, dehqoncha,
manglayiga qiyiq tang‘iganidan keksaroq ko‘ri
nar, ota degisi kelar edi odamning. Ayvon tor edi.
Orif aka zinaga o‘tirib, uzatilgan piyolani oldi.
– Tor joyga chiqib olibsizlar?
– E, bu la’nati garmselning dastidan uch kun
dan beri qamalib o‘tirib, dimiqib ketishdi bu
churvaqalar, – dedi ota, – nonga qarang.
– Tog‘dan tushganmisizlar?
– Topdingiz, mehmon, shivilg‘onlikmiz. – Ota
yangi buхankani olib, avaylab maydaladi. – Qani,
To‘laganboy, siz ham o‘tiring.
– Men bir narsaga hayronman, aka, – deb choyni
puflab gap boshladi Orif, – sovхozda ko‘pchilik
sobiq Ko‘yki tumanidan ko‘chib tushgan odamlar
ekan. Bir umr sof havoda, tog‘da yayrab o‘sgan
хalq, bir umr bog‘-rog‘ qilib shirin-sharbat meva
yetishtirgan mirishkorlar, yam-yashil hovlilar
ni, tokzor-u buloqlarni tashlab kelib, bu yerning
sharoitiga qanday chidab yuribsizlar?
Ota yer tagidan To‘laganga qarab qo‘ydi.
– Bu kishi tumanning yangi kotibi bo‘ladilar,
Mansur ota, dilingizdagini gapiravering, – dedi
To‘lagan odatdagi sodda ochiqlik bilan.
– Ha, endi dilimizdagi ko‘rinib turibdi: oson
emas. Ammo hukumat bir nimani bilib qiladi,
mana keldik, besh yildan beri shu yerdamiz.
– Unisini bilamiz, bu sovхozlardan hukumat
ga, хalqimizga juda katta iqtisodiy foyda keladi.
Lekin hukumat har bir kishining ko‘nglidagi
ni hisobga ololmaydi-da. Mana, siz Shivilg‘onni
sog‘inmaysizmi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
