|
Kommunikativ kompetensiya — ijtimoiy vaziyatlarda ona tilida hamda birorta xorijiy tilda o‘zaro muloqotga kirisha olishni, muloqotda muomala madaniyatiga amal qilishni, ijtimoiy moslashuvchanlikni, hamkorlikda jamoada samarali ishlay olish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — mediamanbalardan zarur ma'lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta'minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma'naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.
II.Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III.Darsning usuli: . Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV.Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V.Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI.Texnik jihoz: Kadoskop,kampyuter, diaproyektor ekran.
VII.Darsuchun talab etiladigan vaqt: 45 minut:
VIII.Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)Salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash
c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b) daftarni tekshirish
IX.Yangi mavzu bayoni:
Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda fan, madaniyat, sog‘liqni saqlash va xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlari kabi jismoniy madaniyat va sport ham shakllandi, u ma’lum darajada rivoj topdi. Aholining turmush sharoiti, madaniy saviyasining oshishi, jismoniy jihatdan kamolotga erishuvida faqat qurilgan sport inshootlari, tayyorlangan mutaxassis xodimlar va o‘tkazilgan turli ommaviy sport tadbirlarigina emas, balki jismoniy madaniyat va sport harakatini ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan asoslab bergan ta’lim, uning mazmuni, yo‘nalishi, amaliyoti uchun keltirgan samaralarini tahlil qilish joizdir.
Ma’lumki, hozirgi O‘zbekiston hududida yashagan ajdod-avlodlarimiz turli harakatli o‘yinlar, ot o‘yinlari, kurash, dorbozlik, otda poyga, yuk (tosh) ko‘tarish va boshqa ko‘pgina faoliyatlar bilan to‘ylar, bayramlar, milliy marosimlarda qatnashib kelgan. Maxsus maktab yoki o‘rgatadigan uyushmalar bo‘lmasa-da, ular xalq orasida qo‘llanilib kelindi. Aholini, ayniqsa, yosh avlodni jismoniy tarbiyalash, ularni mehnat va mudofaaga qurbi yetadigan darajada kamolotga erishtirish o‘tgan davrlardan amalga oshirilgan. Oilada bolalarni jismoniy jihatdan sog‘lom qilib o‘stirish, to‘g‘ri tarbiyalashga jiddiy e’tibor berish o‘zbek xalqining qadimgi ajdodlariga borib taqaladi.
«Go‘ro‘g‘li» turkumidagi o‘nlab dostonlar, «Alpomish», «Qirq qiz» kabi dostonlardagi qahramonlar buning isbotidir. Shuningdek, buyuk sarkarda Amir Òemur tuzuklari va Zahiriddin Muhammad Boburning asarlari bebaho ilmiy va badiiy manbalarda jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanish, kurash, otda poyga va boshqa murakkab harbiy amaliy kuch sinash mashqlarini bajarish har bir inson uchun zarurligi ifodalangan.
Amir Temur ta’rificha, «Ishbilarmon lashkarboshi o‘zini va to‘qqiz siðohiy favji (askari)ni bir tandek ko‘rib, ularni qo‘l-oyog‘i, bosh, ko‘kragi va boshqa a’zolarini ishlatib kurashuvchi bir pahlavondek hisoblasin». Bu, o‘z navbatida, jangovarlik va chiniqish ilmini o‘rgatishdan iboratdir.
Jismoniy tayyorgarlik jangovar tayyorgarlikning asosiy predmetlaridan biri bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari shaxsiy tarkibining harbiy ta’lim berishdagi zaruriy ajralmas qismidir. Jismoniy tayyorgarlikning maqsadi — harbiy xizmatchilarning jangovarlik faoliyatlarida jismoniy
tayyorgarlikni ta’minlash, shuningdek, ularning ta’lim olishi va tarbiyalanishidagi
boshqa vazifalarning yechimiga imkon beradi.
Harbiy xizmatchilarning jismoniy tayyorgarligi umumiy vazifasi quyidagilardan iborat:
— bardoshlik, kuchlilik, chaqqonlik va epchillik xislatlarini doimiy
rivojlantirish va takomillashtirish, yalanglik hududlarda piyoda tartibda harakatlanishni, to‘siqlardan o‘tish, qo‘l jangi va harbiy amaliy suzish mahoratlarini egallash.
Jismoniy tayyorgarlik faoliyatida nazariy va tashkiliy-uslubiy bilimlar shakllanadi. Jismoniy tayyorgarlik shaxsiy tarkibning g‘oyaviy-ruhiy sifatlari va harbiy bo‘linmalarning jangovarlik shuhratini takomillashtiradi. Jismoniy tayyorgarlikning asosiy turlari jismoniy mashqlar hisoblanadi. Bular tabiatning sog‘lomlashtiruvchi kuchlaridan faol foydalanish, gigiyena talablariga amal qilingan holda majburiy bajariladi.
Jismoniy tayyorgarlik quyidagi asoslarda o‘tkaziladi: o‘quv mashg‘ulotlarda, ertalabki badantarbiyada, o‘quv jangovar tayyorgarlikni oshirish jarayonidagi jismoniy mashg‘ulotlarda, ommaviy sport ishlarida. Jismoniy tayyorgarlik Qurolli Kuchlarning turli qo‘shinlari va maxsus qo‘-
shinlarda jangovarlikni qo‘llash fazilatlarini hisobga olib takomillashtirilgan holatda o‘tkaziladi hamda maxsus yo‘nalishlarga ega bo‘lishni ta’minlaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 27-maydagi «O‘zbekistonda jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 271-sonli qarori hamda Oliy
Kengashning 1992-yil 14-yanvardagi sessiyasida «Jismoniy tarbiya va sportni yanada rivojlantirish to‘g‘risida »gi Qonuni qabul qilindi. Jismoniy tarbiya va sportni yanada rivojlantirish maqsadida bu Qonunga Oliy Majlisning 2000-yil 26-maydagi sessiyasida qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritildi.
O‘zbekistonlik sportchilar 1952-yildan sobiq Ittifoq jamoasi tarkibida Olimpiada o‘yinlarida qatnasha boshladi. Respublikamiz vakillari Olimpiadada muvaffaqiyatli qatnashishlariga qaramay, ularni xalqaro musobaqalarga taklif etishga kam e’tibor berilardi. Ayniqsa, o‘zbek millatiga mansub sportchilar dunyoning eng nufuzli musobaqasiga borishlari uchun Olimpiada talablarini bajarishdan tashqari, sobiq tuzum qo‘ygan sun’iy g‘ovlarni yengib o‘tishi kerak edi. Shunga qaramay, o‘zbekning mard o‘g‘lonlari Olimp cho‘qqisiga yaqinlashishdi. 1976-yilgi Monreal Olimpiadasida mashhur bokschimiz Rufat Risqiyevning, 1980-yilgi Moskva Olimpiadasida taniqli qilichbozimiz Sobir Ro‘ziyevning kumush medalni qo‘lga kiritgani fikrimizning dalilidir.
Darhaqiqat, cho‘qqiga ko‘tarilish oson emas. 1992-yilgi Barselona Olimpiadasida 17 nafar sportchimizdan birontasi shaxsiy musobaqada g‘olib chiqsa, uning sharafiga mustaqil O‘zbekistonimiz bayrog‘i ko‘tarilardi. Afsuski, bunday sharafga hech bir sportchimiz erisha olmadi. 1996-yilgi
Atlanta Olimpiadasiga 76 nafar sportchimiz yo‘lga chiqdi. Ularning hech biriga Olimp cho‘qqisiga ko‘tarilish nasib etmadi. Ammo bu bizning Olimp cho‘qqisi tomon qo‘ygan dadil qadamimiz bo‘ldi. 2000-yilda Sidneyda bo‘lib o‘tgan Yozgi Olimpiadada vatandoshimiz Muhammadqodir Abdullayev boks
bo‘yicha g‘oliblik shohsupasiga ko‘tarilib, oltin medalni qo‘lga kiritdi. Undan so‘ng Afinada (2004) bo‘lib o‘tgan Olimpiadada kurashchilarimiz O‘zbekiston bayrog‘ini jahon sahnasida yuqori pog‘onaga ko‘tarishdi.
2016-yilda ham Rio de Janeiroda bo‘lib o‘tgan Jahon Olimpiadasida O‘zbekiston bokschilari oltin medallarga sazovor bo‘lib, yana bir bor O‘zbekiston bayrog‘ini yuqori pog‘onaga ko‘tarishdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
