10-mavzu: O’zbek xonliklari davrida madaniyat

10-mavzu: O’zbek xonliklari davrida madaniyat (XVII asr-XIX asrning birinchi yarmi)

Reja:

1.XVII asr-XIX asrning birinchi yarmi Qо‘qon xonligi madaniyati.

2.XVII asr-XIX asrning birinchi yarmi Hiva xonligi madaniyati.

3.XVII asr-XIX asrning birinchi yarmi Buxoro amirligi madaniyati.

4.Kitobat, xattotlik, musavvirlik va tasviriy san’at ijodi.

5.She’riyat.

6.Musiqa-qo‘shiqchilik ijodi, musiqa nazariyasi namoyandalari.

7.Teatr, kino, qo‘g‘irchoqbozlik, qiziqchilik-masxarabozlik, askiya, sirk-dorbozlik san’ati ijodi

1. 
   XVII asr-XIX asrning birinchi yarmi Qо‘qon xonligi madaniyati.
   

Qo‘qon xonligining XVIII-XIX asrning birinchi yarmida kechgan madaniy xayotida tarixnavislik sezilarli ravishda o‘sib borganini ko‘ramiz.

Qo‘qon xonligi tarixi Mulla Olim Maxdumxoji («Tarixi Turkiston»), Muxammad Xakimxonto‘ra («Muntaxab at-tavorix»), Fazliy Namangoniy («Shoxnoma»), Mushrif Isfarangiy («Shoxnomai Umarxon»), Avazmuxammad («Tarixi jaxonnomayi»), Niyoz Muxammad Xukandiy («Tarixi Shoxruxiy», «Tarixi sayyidi Xudoyorxon»), Muxammad Solixo‘ja Qoraxo‘ja o‘g‘li («Tarixi jadidi Toshkand») asarlarida keng yoritilgan.

XVIII asr adabiy xayotining ko‘zga ko‘ringan namoyandalari: Mujrim Obid, Shavqiy, Hiromiy, Hoziq, Ahmad Donish singari shoir va adiblar o‘z davri adabiy jarayoniga salmoqli hissa qo‘shdilar.

Quqon honi Umarhon davrida (1810-1822 yillar) shakllangan va rivojlangan Kuqon adabiy muhiti honlikning madaniy hayotida kata o‘rin tutdi. Umarhonning «Amiriy», о‘g‘li Muhammad Alixon «Xon», rafiqasi Mohlaroyim esa «Nodirabegim» taxalluslari bilan tanilgan shoirlar edi.

Fazliy Namanganiy tuzgan «Majmuai shoiron» tazkirasida Qо‘qonda yashab ijod etgan 63 shoir haqida ma’lumot beriladi.

Qо‘qonda hajviyotning rivojida Gulhaniyning «Zarbulmasal», Mahmurning xajviy she’rlarining alohida о‘гш bor.

Bu davr adabiyotining muhim xususiyatlaridan biri Nodira, Uvaysiy, Mahzuna, Dilshod Otin kabi shoiralarning adabiyot maydoniga chiqishidir. Ular faqat g‘azalchilik bilan cheklanmasdan, risola va dostonlar ham yozganlar.

2.