Ц и Суо- л с ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

9.2. Таълим сифатини бошқариш.
Ўзбекистонда 
таълимни 
ислоҳ 
қилишнинг 
бош 
йўналишларидан бири унинг сифатини оширишдир. Ҳозирги 
вақтгача таълимнинг сифати муаммосига нисбатан ҳар хил 
ёндашувлар 
шаклланган: 
кимдир 
бу 
муаммога 
бошқарув
муаммоси сифатида қарайди, кимдир мутахассисларни тайёрлаш 
сифати муаммолари тўғрисида сўз юритади, кимдир олий ўқув 
юртлари учун таълим стандартлари, ўқув дастурлари ва 
дарсликларининг 
сифати 
ҳақида 
гапиради, 
кимдир 
ўқув 
жараёнини ташкил этиш сифати ҳақида сўз юритади.
Э.М.Коротков фикрига кўра, таълимнинг сифати - бу 
мутахассиснинг касбий фаолиятни иқтисодиётнинг ҳозирги 
талабларига мувофиқ самарали амалга оширишга қодирлигини 
белгиловчи профессионал онг тавсифлари мажмуидир.
Бизнингча, олий таълимнинг сифати (натижа сифатидаги) 
олий таълимнинг ранг-баранг эҳгиёжлар, мақсадлар, талаблар ва 
меъёряарга мувофиқлигидир.
Ҳозирги вақтда таълимнинг сифати ўқув юрти ва мамлакат 
олий мактабининг рақобатбардошлик даражасини белгиловчи 
муҳим тавсифлардан биридир. Муайян олий ўқув юртвда 
таълиининг сифати буюртмачига таклиф қилинувчи таълим 
хизматлари мажмуини ҳам ўз ичига олади.
Сифат муҳим категориялардан бири бўлиб, унга мувофиқ 
халқаро амалиётда беш асосий йўналиш ажратилади:
- биринчи: таълимнинг сифатини таъминлаш - олий ўқув 
юртининг нуфузини ошириш, чунки бундай олий ўқув юртининг 
битирувчиси меҳнат бозорида кулайроқ мавқега эга бўлади;
- иккинчи: таълим ставдартларига мувофиқлик;
158

---

- учинчи: мижозни қаноатлантирувчи таълимгина сифатли 
ҳисобланиши мумкин;
- тўртинчи: истеъмолчи сифатни белгилайди ва унинг қар 
қандай истаги бажо келтирилади. Энг т х и м и , олий ўқув юрти 
бунга пул олади;
- бешинчи: олий ўқув жамиятга, ўзи жойлашган минтақага 
фойда келтиради.
Замонавий рақобатбардош олий ўқув юрти ўз ишининг 
сифатини бошқаришга қодир тизимга эга бўлиши лозим. Айни шу 
сабабли жаҳон олий таълим амалиётида сифатни бошқариш 
тизимларини ишлаб чиқишга катта эътибор қаратилади.
Сифатни 
бошқариш 
замонавий 
тизими 
қуйидаги 
элементларни ўз ичига олиши лозим:
ТАЪЛИМ СИФАТИНИ БОШ ҚАРИШ ТИЗИМИ
> 
1
| 
Олий ўкув 
1
| 
Таълим-тарбия 
(
1 
|
' 
Илмий-тадкикот 
1
I юрти 
ИШИНИНГ 
1
| 
жараёнининг 
|
1 
фаолиятининг 
1
| 
сифатига баҳо 
' ( 
сифатига баҳо 
\
1 
сифатига баҳо 
1
] 
бериш 
1 
|___________________ 1
| 
б е р и ш
( 
1 
1
1 
бериш 
1 
1 
|
Бошҳарув
тичимининг
самаралгаиги
Олий ўқув юрти 
фаолиятиниш' 
сифатини янада 
оширкш йўлларига 
баҳо бериш
Конфликтларни !
ечиш 
] 
механизмлари 
!
[ Ўкув режалари.
] дарс жадваллари
I
I
I
| 
Профессор- 
ўқитувчилар 
таркиби
I ..........
Г'
1 
Олий ўкув ЮрТН 
! 
, бўлинмалари иши • 
| 
пчхга ташкил 
1
! Ўқув дастурлари '
! 
| 
1 
•
1 
Илмий 
| 
I кадрларнинг сифат !
1 
Мавж>д ти
1им 
1 
1 
камчшшкларини