Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi

 
4. Donni valli dastgohlarda maydalashning asoslari. 
Valli dastgohlarning ishchi organlari bir-biriga tomon turli aylanma tezlik 
bilan harakatlanuvchi tishli yoki g’adir-budir yuzali gorizontal joylashgan 
ikkita silindrik valdan iborat. Maydalanayotgan material turidan bog’liq 
holda vallarning turli geometrik, kinematik va yuklama ko`rsatkichlari 
qo`llaniladi. 
Tez va sekin aylanuvchi vallar bir xil geometrik tavsifga (tishlarni 
zichligi, tishlarning profili va tishlarning qiyalik burchagi) ega. 
Un ishlab chiqarishda don va don mahsulotlarini maydalash darajasiga 
umumiy yanchilish I kattaligi bilan tavsiflanadi va buning qiymatiga nafaqat 
vallarning geometrik tavsifi (diametri, tishlarning yuzasi va o`zaro 
joylashuvi, ishchi yuzaning g’adir-budurlik darajasi), balki vallarning 
kinematik ko`rstakichlari (vallarning aylanma va nisbiy tezligi) ham, 
solishtirma yuklama kattaligi va boshqa omillar ta`sir ko`rsatadi. 
5. Valli dastgohning ishlash samaradorligiga ta`sir qiluvchi omillar. 
Don 
va 
uning 
mahsulotlarini 
valli 
dastgohlarda 
maydalash 
samaradorligiga juda ko`p omillar ta`sir ko`rsatadi. Bu omillarning 
asosiylariga quyidagilar kiradi: vallar orasidagi ishchi masofa; tishlarning 

---

49 
qiyaligi; tishlarni o`zaro joylashuvi; tishlarni kesish zichligi; vallarning 
aylanma va nisbiy tezligi; vallarga tushadigan solishtirma yuklama kattaligi. 
Maydalovchi vallar orasidagi ishchi masofani o`zgarishi bilan yanchilish 
kattaligini ko`rsatkichi o`zgaradi. SHuning uchun vallar orasidagi ishchi 
masofani doim bir xilda bo`lishi alohida ahamiyatga egadir. Vallar orasidagi 
ishchi masofani stabil saqlash uchun quyidagi talablar qo`yiladi: 
1. Vallarning silindrik shakli juda katta aniqlikda bo`lishi kerak; 
2. Vallarni buqilishdagi qattiqligi katta bo`lishi kerak; 
3. Vallarni va vallararo uzatish shkiv va shesternalarini debalans ko`rsatkichi 
juda katta aniqlikda bo`lishi kerak; 
4. Valli dastgohdagi podshipniklarning sifati juda yuqori bo`lishi kerak.