Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

 
 
 
 

---

320 
 
28-mavzu. Oziq – ovqat sanoatida tayyor mahsulotlarni qadoqlash, saqlash 
va xavfsizligini ta‘minlashning ekologik muammolari va ularning yechish 
yo‗llari 
Ma‘lumki, turli xil oziq – ovqat mahsulotlarini (masalan, don, un, sut, qaymoq, 
pishloq,  muzqaymoq,  panir,  yog‗  –  moy,  ichimliklar,  go‗sht,  baliq  mahsulotlarini, 
olma,  anor,  shaftoli,  uzum,  o‗rik  va  ulardan  olinadigan  ichimlik  va  shirinliklarni, 
quritilgan kukunlar va hokazolarni) o‗rash, qadoqlash, saqlash va  bir joydan ikkinchi 
joyga  uzatish  uchun  turli  kimyoviy  tarkib,  tizim  va  xossalarga  ega  bo‗lgan 
plastmassalardan  ishlab  chiqarilgan  sifatli  va  ishga  chidamli  pardalardan,  xalta  va 
quvurlardan,  qutti,  savat  va  idishlardan  keng  qo‗llaniladi.  Buning  uchun  tabiiy 
polimerlar  (sellyuloza,  kraxmal,  tabiiy  kauchuk,  turli  xil  qatronlar)  dan,  sintetik 
polimerlar  (polimerlanish  va  polikondensatlanish  reaksiyalari  tufayli  olinadigan  PE, 
PP,  PS,  PVX,  PMMA,  PA,  PETF,  poliefir  va  epoksid  qatronlari)  dan  va  sun‘iy 
polimerlar  (ya‘ni,  tabiiy  polimerlarga  kimyoviy  ishlov  berish  yo‗li  bilan  olinadigan 
polimerlar  –  xlorkauchuk,  ftorkauchuk,  sellyuloza  efirlari  va  hokazolar)  dan  keng 
qo‗llaniladi. Odatda, polimer materialining kimyoviy tarkibini, tizimi va xossalarini, 
xususan, uning tashqi ko‗rinishini yaxshilash maqsadida tarkibiga ma‘lum miqdorda 
qo‗shimcha  moddalar  (plastifikatorlar,  bo‗yatgichlar,  barqarorlashtirgichlar, 
to‗ldirgichlar) kiritiladi. 
Oziq  –  ovqat  sanoatida  qo‗llaniladigan  plastmassa  buyumlariga  quyiladigan