Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

N  o  k  l  a  r
.    Shirin  ta‘mga  ega,    tez  pishib  etiladi,  mag‘zi  nozik  bo‘ladi.    Etilgan 
mevalar tarkibida 10-13 % qandlar, olmadan farqli ravishda kam miqdorda kislotalar,  
oshlovchi  va  pektin  moddalar  mavjud  bo‘ladi.  Bu  noklarning  shirin  mazasining 
yuqori  seziluvchanligi  bilan  asoslanadi.  Pishib  etilish  vaqtiga  qarab  noklar  ham 
yozgi, kuzgi va qishgi navlarga bo‘linadi. 
B  e  h  i
.  Konservalash sanoati uchun qimmatli xom ashyo  bo‘lib, undan xushbo‘y 
murabbo,    jem,  marmelad  va  boshqa  mahsulotlar  tayyorlanadi.  Behining  ayrim 
qandga  boy  navlarini  yangi  (tabiiy)  holda  iste‘mol  qilish  mumkin.    Behi  tarkibida 
qandlar – 7,6 %,  organik kislotalar – 0,9 %,  pektin moddalar – 0,8 %,  C vitamini - 
23 mg %  mavjud. 
Rezavorlar. 
     Tuzilishiga qarab uch guruhga bo‘linadi:  urug‘lari mag‘zi ichida joylashgan 
 h  a  q  i  q  i  y  (uzum,    qorag‘at,    krijovnik,  klyukva,  brusnika,  chernika),  o‘sgan 
gulxonalardan hosil bo‘lgan etli mevaga ega bo‘lgan  

---

11 
 
yo  l  g‘  o  n  (zemlyanika  va    qulupnay)    va    qo‘shilib  ketgan  kichik    mevalardan  
tashkil topgan m u r a k k a b  (malina). 
U  z  u  m    shirin  ta‘mi,    yuqori  oziqaviyligi,  shifobaxsh  xususiyatlari  bilan  ajralib 
turadi.    Tarkibida  asosan  glyukoza  va  fruktoza  ko‘pchiligini  tashkil  qiladigan  qand 
(12-16 %),  kislotalar (0,8 %) va qimmatli mineral moddalar mavjud.  
Uzumning  navlari  turli-tuman  bo‘lib  xo‘raki,  quritiladigan  va  vino  tayyorlanadigan 
navlarga bo‘linadi.