Buxoro davlat universitetining

O‘z-o‘zini nazorat qilish savol va topshiriqlari:
1. Tovush o‘zgarishlari haqida nimalarni bilasiz? 
2. Kombinator o‘zgarishlarning qanday turlari bor? Misollar 
keltiring.
3. Pozitsion o‘zgarishlar nima? Turlarini ayting. 
Uyda bajarish uchun mashqlar. 
1-mashq
. O‘qing. Assimilyatsiyaga uchragan so‘zlarni topib, 
turini ayting. Bu so‘zlarni imlo qoidasiga ko‘ra yozing. 
1. U kambag‘al-qashshoqlar bilan bittanga-yarim tanga ustida 
g‘ijillashib o‘tirishni istamas edi. 
(P. Tursun)
2. Toshtemir aka 
tambur, Alijon esa dutor, Dadavoy aka nay chalar edi
. (H.G‘ulom)
. 3. 
Ha, ko‘hlik tolihimdan o‘rgulay deb mundoq qulochchi keravering
.(H. 
Nazir)
4. Endi Go‘ro‘g‘libekdan eshitmoq kerak gappi
. (Po‘lkan.)
5. 
Handalak – shakar palak, shirinini tallab oling
. (N. Safarov)
6. 
Aytmoqchi, kechka yaqin yana kirib o‘tarsiz. 
(J. Abdullaxonov) 
2
-mashq.
O‘qing. Dissimilyatsiya hodisasiga uchragan so‘zlarni 
ajratib, qay tarzda o‘zgarganini izohlang. 
1. Bo, zaril keptimi! – Lobar labini burdi. – Ishim boshimdan oshib 
yotibdi. 
(H.G‘ulom)
2. Ko‘rmay turib tusmonlab o‘xshatardi 
kimgadir
.(Mirmuhsin)
3. Menga qara, Hojiakbarri o‘g‘lisan-a, ertaga bir 
do‘ppi o‘rik beraman, mana shu xatti o‘qib ber. 
(S.Ahmad)
4. 
Yormat 
atrofdan bironta tarvuz topib keltirishi uchun O‘rozga yalindi. 
(
Oybek) 5. Boy buvang to‘y qilib, beripti xatti, Ulug‘im deb xon 
otangni yo‘qlapti, Borolmasman bugun, bolam, bu to‘yga, O‘zi uchun 
otang sizni jo‘natti! 
(Usmon baxshi.)
6. Saida kasal kishiday bitta-bitta 
qadam bosib, hujrasiga tomon yo‘naldi. 
(A. Qahhor)
3-mashq. 
Keltirilgan parchani ingliz tilidan o‘zbek tiliga tarjima 
qiling. Kombinator va pozitsion o‘zgarishga uchraydigan so‘zlarni 
ajratib 2 ustunga ko‘chiring. 
A happy cat 
Bruce picked up the cat. The cat meowed. The cat didn't like most 
people. The cat liked to be alone. It liked to sleep on the sofa. It liked 
to sleep in the fruit bowl. It liked to sleep on top of the TV. It liked to 
chase bugs in the front yard. It liked to chase lizards in the back yard. 
It liked to chase flies in the kitchen. Bruce put the cat on the floor. He 
rubbed the cat's stomach. The cat liked that. The cat licked his hand. 

---

67 
Bruce rubbed the cat's stomach some more. The cat meowed. The cat 
was happy.