Buxoro davlat universitetining

O‘z-o‘zini nazorat qilish savol va topshiriqlari:
1. Frazeologiya bo‘limining maqsad va vazifalari haqida 
ma’lumot bering. 
2. Nima sababdan frazema til va nutq birligi hisoblanadi? 
Fikringizni misollar orqali izohlang. 

---

176 
3. Frazemalarning ma’no xususiyatlariga ko‘ra asosiy belgilari 
nimadan iborat?
4. Frazeologizmlarning semantik tarkibi haqida ma’lumot bering. 
5. Frazeologik sinonim, antonim va omonimlar haqida so‘zlang. 
Misollar keltiring. 
 
Uyda bajarish uchun mashqlar. 
1-mashq.
Berilgan gaplardagi frazeologik birliklarni topib, 
ma’nosini izohlang. 
1.
Rais yo‘lini juda tor oladigan odam ekan. 2. Rangimga ham 
bir boqing andak; shu kunlarda qochgandir mazam. 3. Kampir din 
bobida birga o‘n qo‘shadigan, so‘zga qo‘sha-qo‘sha to‘n kiygizadigan, 
qilni qirqqa yoradigan ayollardan. 4. Xalq bilan bamaslahat ish 
qilamiz, xalq qilaman desa, tog‘ni talqon qiladi. 5. Qachongacha 
boshimizga ta’na toshi yog‘adi? 6. Bir iloj top, six ham kuymasin, 
kabob ham. 7. Bular qachongacha nonimizni tuya qilib berishadi? 8. 
Qordan qutulib, yomg‘irga tutildik, mulla Abdurahmon! 
2-mashq.
Ingliz tilidagi quyidagi iboralarni va ularning 
o‘zbekcha muqobillarini yod oling. Ular ishtirokida gaplar tuzing.
Let the cat out of the bag – sirni fosh qilish 
Judge a book by its cover – ko‘rinishiga qarab baho berish 
Break a leg – omad 
Under the weather – kasal bo‘lish 
Beat around the bush – gapni aylantirish 
Once in a blue moon – kamdan kam 
Cost an arm and a leg – juda qimmat 
A piece of cake – juda oson 
When pigs fly – hech qachon bo‘lmaydi 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. 
M.Hamroyev, 
D.Muhamedova, 
D.Shodmonqulova, 
X.G‘ulomova, Sh.Yo‘ldosheva. Ona tili. Darslik. – Toshkent, 
“O‘qituvchi”, 2007-yil. 
2. Rahmatullayev Sh. O‘zbek tlining izohli frazeologik lug‘ati. – 
Toshkent, “O‘qituvchi”, 1978. 4-21-б. 
3. Sayfullayeva R., Mengliyev B. va b. Hozirgi oʻzbek tili. – 
Toshkent, OʻzMU nashriyoti, 2007. 

---

177 
4. O‘zbek tili leksikologiyasi. – Toshkent, “Fan”, 1981. 
5. Shoabdurahmonov Sh. va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. – 
Toshkent, “O‘qituvchi”, 1980.
6. Энциклопедический словарь юного филолога. – Москва, 
«Педагогика», 1984. С. 323. 
7. Шанский Н. М. Фразеология современного русского языка. 
– Москва, «Высшая школа», 1985. – 160 с.