Buxoro davlat universiteti tarjimashunoslik va lingvodidaktika kafedrasi

Modal so‘zlar so‘zlovchining fikrga ega yoki fikrning borliqqa munosabatini ifodalaydi. Modal so‘zlar lug‘aviy ma’no bildirmasa-da, gapga qo‘shiladigan turli modal (tasdiq), (inkor), (tahmin), (gumon) ma’nolarini ifodalaydi. Undoq so‘zlar so‘zlovchining his-tuyg‘usini ifoda eta oladi. Ular hitob.yu haydash-chaqirish atamasi bo‘lmasa ham, ularning ifodasi bo‘la oladi.
Masalan: Oh! (oh), uhh (uh), wow (voy) undovlari zavqlanish, charchaganlik, ajablanish kabilarni ifodalaydi. Undovlarning bu xususiyatlari ularning mustaqil so‘zlarga yaqinligini gap bo‘lagi bo‘la olmasligi yordamchi so‘zlarga yaqinligini ko‘rsatadi.


Taqlid so‘zlar tovushga, sharpaga, bo‘lgan shartli taqlidni anglatadi. Taqlid asosda kelishda tushuncha hosil bo‘ladi. Ular gapda biror gap bo‘lagi vazifasida keladi. Umuman taqlid so‘zlar ayrim xususiyatlarga ko‘ra mustaqil so‘zlarga ega. Shuning uchun bu so‘zlar gapda gap bo‘lagi vazifasida ham, o‘zi mustaqil so‘z-gap shaklida ham keladi. Biroq bu so‘zlarda ham mustaqil so‘zlardagidek xususiyatlar to‘la shakllanmagan holda yordamchilarga xos belgilar ham mavjud. Ana shu xususiyatlar hisobga olingan holda modal, undov va taqlid so‘zlar oraliq turkum deb ataladi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida ingliz tilida so‘z turkumlari haqida gap borar ekan, yuqoridagi fyikrlarni jamlab, an’anaviy ingliz tili so‘z tushunchalarini tartibini sanab o‘tsak.
1. noun, 2. Adj, 3. The pronoun. 4. Numerals
5. The stative 6. The verb 7. The adv 8. prepositions
9. Conj-s 10. particles 11. modal words 12. Interj
Ushbu klassifikatsiya bizgacha yetib kelgan uch asosiy prinsip asosida o‘rganiladi.
1. meaning (ma’no), 2. form (tuzilishi) 3. function (vazifa)
Predloglar
1. Predlog ot, olmosh, yoki boshqa so‘zlar o‘rtasidagi aloqani ifodalaydigan so‘z turkumidir. Predlog o‘ziga qarashli bo‘lgan so‘z oldida keladi. Lekin predlog o‘zi qarashli bo‘lgan so‘zlar gapning oxiriga qo‘yiladigan hollar ham bor.
2. Morfologik strukturasiga ko‘ra predloglar quyidagi guruhlarga bo‘linadi.
1. sodda - at, in, on, to …
2. yasama - till, across, behind along…
3. qo‘shma - inside, without, outside…
4. sostavli - in, front of, because of…
Ma’nosiga ko‘ra predloglar odatda joy va yo‘nalishini, paytni va abstraktni ifodalovchi predloglarga bo‘linadi. Ba’zi predloglarning leksik ma’nosi aniq va konkretdir. (in before, after, below)
3. Predlolar gapda alohida gap bo‘lagi vazifasida kelmaydi. Predloglar ot, sifat, son, fe’l, ravish so‘z turkumlariga qo‘shilib, to‘ldiruvchi, aniqlovchi, hol, kesimning qismi va kam hollarda ega vazifasida keladi.