O`yin o`tkazilgandan keyin guruh vaziyatni muhokama qiladi.
Qaysi laqab eng mos tushadi, qaysi biri yo`q. Bu holatda boshqa
qatnashchilarning fikrini eshitish lozim.
Boshlovchining va laqab
qo`ygano`qituvchining fikrini bilish lozim.
Maktablarda o`qituvchilarga o`quvchilarning qanday laqab
qo`yilishi juda qiziq muhokama bo`ladi. Chunki o`quvchilar
o`qituvchilarning xulqidagi va xarakteridagi kamchiliklarini aniq
payqashadi va bunga To`g`ri ri yondashish lozim.
«Timsol top» mashqi
O`qituvchilarga Boshlang`ichsinfda dars materiallarini tushuntirish
qiyinchiliklar Tug`ilsa diradi. Qaysidir bolalar tez va aniq tushunishadi,
kimdir sekin tushunadi va tushuntirish uchun qayta- qayta takrorlash
lozim.
O`qituvchi shuning uchun bir xil vazifani turli so`zlar
bilan
tushuntirishi lozim.
Mashq maqsadi: o`quvchilarga o`quv materialini tushuntirishda
rolga kirib o`tishni tashkil qilish.
O`qituvchilar guruhi aylana bo`lib o`tiradi. Psixolog har bir
qatnashchiga o`quv materialidan bir mavzuni o`ziga aniqlab olishni
taklif qiladi. M: «tenglama, olma, aylana» kabilarga o`xshash
o`xshatmaldar topish.
O`quvchilar har biri o`zining mavzusiga tushuntirish beradi. Oldin
aytilgan tushunchalarni qaytarish mumkin emas. Natijada har bir o`quv
temasining muhokamasini «muhokamalar bankiga» yiTo`g`ri
iladi va
har bir guruh undan foydalanish huquqiga ega bo`ladi.
«Nazorat va boshqarish» mashqi
O`quvchilar kichik sinf bolalarida yaxshi o`quv normasini tashkil
qilishning qiyinchiligi To`g`ri risida ko`p gapirishadi.
Bir o`quvchi besaramjon, butun dars davomida harakatchan,
boshqasi
esa uning aksi, passiv va tormozlanuvchan, uchinchisi o`ziga
ishonmaydi, hamma narsani tushunsa ham, bilsa ham javob berishga
qo`rqadi.
Mashq maqsadi: o`qituvchilarda sinfiy
boshqarish va nazorat
qilishning samarali yo`lini tashkil qilish.
12
Qatnashchilardan hohishga ko`ra o`qituvchi rolini o`ynovchi guruh
yiTo`g`ri iladi. Qolgan guruh qatnashchilari kichik maktab yoshidagi
o`quvchi rolini o`ynashadi. Har-bir o`quvchi psixologdan kartochka
oladi, unda uning nima qilishi kerakligi qanday javob berishi va
boshqalar.
Qatnashchilar kartochkani o`zi uchun o`qib jim o`tirishadi.
Kartochkada shunday so`zlar yozilgan bo`lishi mumkin.
«O`quvchi a`lochi, o`kuv materialini yaxshi biladi va tashkilotchi»
Harakatchan va tushunuvchan lekin diqqati bo`linuvchan.
O`quvchi to`polonchi, har darsda qo`shnisiga tinchlik bermaydi.
Giperaktiv o`quvchi bir daqiqa ham o`tira olmaydi. Dars
materialini qiyinchilik bilan o`zlashtiradi.
Passiv, tormozlanuvchan o`quvchi
har doim oynaga qarab
nimanidar orzu qilib o`tiradi»
«O`zinig kuchiga ishonmay xatto javob bernishga tayyor holda
ham hech qachon qo`lini ko`tarmaydi.
Guruh sinfni tashkil qiladi. Har bir qanashchi o`zining parta yoki
stoliga o`tiradi «Dars sahnasi yaratiladi. Har-bir o`quvchi o`zining rolini
o`ynaydi. O`qituvchi rolini o`ynayotgan qatnashchi qatnashchi 5-10
daqiqa iliq psixologik iqlimni tashkil qilishga qaratish kerak.
O`yindan so`ng ushbu vaziyat muhokama qilinadi va sinfdagi
vaziyatni normada ushlab turishi uchun
kutilmagan vaziyatlarda ham
yaxshi natijalarga erishishi uchun nima qilish kerak? savollarga javob
topishga harakat qiladilar.
Guruh muhokamasidan so`ng «sinfni 5minutda qanday
tinchlartirish mumkin vaziyatga samarali va foydali usullarni ko`rsatish
mumkin.
Ushbu
mashqda
o`qituvchi
baholanadi
va
psixologik
o`qituvchilarining maslahatlari va yo`l yo`riqlari tushuntiriladi.
Ushbu mashqda o`qituvchi o`quvchilarini bir vaqtning o`zida ham
nazorat qilish ham boshqarisi xususida fikr almashinadi.
«Maqsadda qat`iy turish» mashqi
Mashq maqsadi: ishda malakasini oshirish va birinchi darsdanoq
kuch va energiya yo`naltirish.
O`qituvchilar guruhi qo`lay tarzda aylana bo`lib o`tirishadi.
Psixolog ularga o`zini bo`sh qo`yib, ko`zini yumushni aytadi.
13
Tinchlantiruvchi, yumshoq ovoz bilan keyingi tekkistni aytadi.
Tasavvur qiling, sizning bo`gan sinfga kirishga hohishingiz yo`q
Bor kuchingizni «Agar» ga qarating «Agar
men yaxshi kayfiyatda
bo`lganimda quvonch bilan sinfga kirak edim. Men ko`chada ketar
ekanman o`quvchilarim haqida o`ylayman va ularni tezroq ko`rishga
kelaman.
Do'stlaringiz bilan baham: 
