Buxoro davlat universiteti pedagogika fakulteti chizma geometriya va chizmachilik kafedrasi

41-shakl

Spilkalar tayyorlanishining aniqligiga qarab, normal va yuqori aniqlikda bo'ladi.
Shpilkalarni chizmada «Shpilka» so'zini qo'shib, quyidagicha belgilanadi: Shpilka M16X120 -^ 58 GOST 11765-66. Bu erda M16 —Shpilka rezbasi, metrik rezba diametri 16 mm; 120 — Shpilka uzunligi, kasr ustidagi 20 — buralib kiradigan uchining uzunligi- 38 esa gayka buraladigan rezbali uchining uzunligi, 5, 8 —mustahkamlik klassi.
B tipdagi Shpilkalar belgisida «Shpilka» suzidan keyin W harfi tushib yoziladi, masalan, BM16 X 120-SH. 109 GOST 11.765-66. 38
Shpilka uyasi. Shpilka burab kiritiladigan rezbali teshik Shpilka uyasi deyiladi. U ya avval parma bilan diametrini rezba diametrining 0,85 iga (d₁ = Q,85d) teng qilib uyiladi (43-shakl). Uyaning tubidagi konus uchining burchagi 120° ga teng. Keyin uyaga metchik yordamida rezba qirqiladi

.Shpilka uyasining chuqurligi uya ishlanadigan detaining matyerialiga bog'liqdir. Masalan, po'lat, bronza va boshqa qattih hotishmalar uchun uya chuqurligi l,5d qilib, cho'yandan ishlangan detallarda 1,75d qilib, yengil qotishmalardan ishlangan detallarda 2d qilib olinadi. Agar rezba uzunligi uya chuqurligidan farq qilsa, u holda uni 17- shakl, a da ko'rsatilgandek chiziladi.. Bu hol rezbani chizmasi buyicha tayyorlashga taalluqli.. Rezba chizmasi buyicha bajarilmaydigan bo'lsa, uyaning uchi 17-shakl, b va b larda ko'rsatilgandek tasvirlanadi.