Buxoro davlat universiteti oripova nazzora maxmudovna

Pedagogik tajriba boshida tajriba va nazorat guruhlarida
13-14yoshdagi oʼgʼil bolalarning jismoniy rivojlanish koʼrsatkichlari dinamikasi

№	Ko’rsatkichlar	TG (n=22)	NG (n=22)	t	р
		Х±σ	Х±σ
1.	Tana uzunligi (sm)	148,8±2,21	150, ±1,98	1,90	>0,05
2.	Tana og’irligi (kg)	40,9±1,63	41,8±1,57	1,87	>0,05
3.	Ko’krak qafas aylanasi	73,3± 3,53	71,3±3,41	1,91	>0,05
4.	Nafas olganda	75,8±1,63	76,6±1,42	1,74	>0,05
5.	Nafas chiqarganda	71,6±0,35	71,44±0,25	1,74	>0,05
	Ko’kak ekskursiyasi (sm)	5,4±0,51	5,12±0,47	1,89	>0,05
6.	O’TS (ml)	2893,0±35,6	2875,1±33,8	1,71	>0,05

Jadvalda taqdim etilgan oʼquvchilarning jismoniy rivojlanish koʼrsatkichlarining oʼrtacha qiymatlari taqqoslangan guruhlarda tananing uzunligi boʼyicha statistik jihatdan ahamiyatli farqlar yoʼqligini koʼrsatdi. Tajriba guruhida bu koʼrsatkich 148,8 sm, nazorat guruhida 150,0 sm, tana vazni mos ravishda oʼrtacha 40,9 va 41,8 kg ni tashkil qildi (r> 0,05).
Tajriba guruhida koʼkrak aylanasi oʼrtacha 72,3 sm, nazorat guruhida 71,3 sm, xuddi shunday maʼlumotlar nafas olish va chiqarish vaqtida olingan.
Koʼkrak qafasi ekskursiyasining oʼrtacha qiymatlari deyarli bir xil 5,4 va 5,1 smni tashkil etdi.
Oʼpkaning tiriklik sigʼimi (OʼTS) koʼrsatkichi oʼrtacha tajriba guruhida 2893.0 ml va nazorat guruhida 2880 ml ni tashkil etdi.
Nazorat va tajriba guruhlari oʼquvchilarida jismoniy rivojlanishning barcha koʼrsatkichlari boʼyicha oʼrtacha qiymatlar statistik jihatdan ahamiyatli farqlarga ega emasligi aniqlandi. (r>0,05).
4.3-jadval
Pedagogik tajriba boshida nazorat va tajriba guruhlarning
13-14 yoshli oʼquvchilaridagi yurak qisqarish soni va arterial bosimi koʼrsatkichlari

№	Ko’rsatkichlar	TG n=22	NG n=22	t	р
		Х±σ	Х±σ
1.	Yurak urish soni (zarb)	76,0±0,98	75,5±0,9	1,76	Р>0,05
2.	AB, mm.Sim. Ust Sistolik	105,5±3,49	103,5±3,41	1,92	Р>0,05
3.	AB, mm.Sim. Ust Diastolik	60,0±1,72	59,1±1,64	1,78	Р>0,05

Eʼtiborlisi shuki, 13-14 yoshdagi bolalarda oʼrtacha yurak urishi va qon bosimi adabiyotlardagi maʼlumotlarga mos keladi .
Tajriba va nazorat guruhlarida vestibulyar analizator faoliyatini oʼrganish natijalari shuni koʼrsatdiki uning rivojlanish darajasi taqqoslanayotgan guruhlarda bir xil va statistik jihatdan ahamiyatli farqlarga ega emas. Shunday qilib, tajriba guruhida vestibulyar analizatorrivojlanishining oʼrtacha koʼrsatkichi 15,5 soniyani, nazorat guruhida esa 16,8 soniyani tashkil etdi (r> 0,05).(4.4-jadvalga qarang).
4.4-jadval
Pedagogik tajriba boshida 13-14 yoshli oʼquvchilarning tajriba va nazorat guruhlarida vestibular analizator faoliyatining rivojlanishkoʼrsatgichlari

T/R	Ko’rsatkichlar	TG(n=22)	NG(n=22)	t	Р
		Х±σ	Х±σ
1.	А.I.Yarotsliyning faol aylanish sinovi	15,5±1,98	16,64±11,66	1,93	>0,05

Tadqiqot natijasida nazorat va tajriba guruhlari oʼquvchilarining oʼquv darslari davomidagi jismoniy rivojlanishi va morfofunktsional koʼrsatkichlarining rivojlanish darajasi qiyoslanganda,ikkala guruhlarda natijalar bir xil boʼlganligi va statistik jihatdan ahamiyatli farqlar aniqlanmaganligi koʼrindi (r> 0, 05).
Umumiy fanlardan oʼquvchilarning oʼzlashtirishi tajriba guruhida oʼrtacha 3,85 ballni, nazorat guruhida esa 3,8 ballni tashkil etdi. Ikkala guruhda nazorat testlarini oʼtkazishda intizomli xatti-harakatlarning oʼrtacha darajasi 4,5 ballni tashkil etdi.
4.5-jadval
Tajriba guruhida yilning birinchi yarmida va oxirida oʼquvchilarning oʼzlashtirishi va tartib intizomi koʼrsatkichlari (ballarda)